بررسي دقت راديوگرافي پانوراميك در تعيين ارتباط ريشه دندان‌هاي خلفي فك بالا با سينوس ماگزيلاي به كمك Cone-Beam CT

Accuracy of panoramic radiographs in determining the relationship of posterior root apices and maxillary sinus floor by Cone-Beam CT

  زمينه و هدف: آگاهی از ارتباط دندان‌های خلفی با سينوس ماگزيلاری در پروسه‌های جراحی مانند كشيدن دندان‌های خلفی بالا وكاشت ايمپلنت يا در حركات ارتودنتيك دندان‌های خلفی بالا نظير اينتروژن بسيار مهم است. در موارد پروتروژن ريشه دندان‌ها به سينوس ريسك پنوماتيزيشن بعد از كشيدن دندان وجود دارد كه باعث كاهش استخوان در دسترس جهت ايمپلنت يا دنچر فك بالا می‌شود. هدف از اين مطالعه بررسی دقت راديوگرافی پانوراميك در تعيين رابطه ريشه دندان‌های خلفی بالا با كف سينوس ماگزيلاری به كمك Cone Beam CT بود.   روش بررسی: مطالعه بر روی 117 نمونه پانوراميك و CBCT گرفته شده از بيماران مراجعه‌كننده به كلينيك خصوصی راديولوژی انجام شد. ارتباط بين 452 ريشه دندان‌های خلفی ماگزيلاری شامل پرمولار دوم، مولار اول و دوم با كف سينوس كلاس‌بندی شد. از CBCT به عنوان روش Gold Standard استفاده شد و همخوانی نتايج پانوراميك نسبت به CBCT با استفاده از آزمون آماری Chi-square و Multiple logistic regression مورد ارزيابی قرار گرفت.   يافته‌ها: تشابه نتايج پانوراميك و CBCT در 7/57% نمونه‌ها مشاهده شد. در مواردی كه نوك ريشه با كف سينوس تماس نداشت (كلاس صفر) همخوانی بالا (5/89%) بين دو روش ديده شد. در كلاس يك 8/58% همخوانی و در موارد پروتروژن ريشه به داخل سينوس (كلاس سه و چهار) 50% همخوانی ديده شد (001/0 > P ) . در36% مواردی كه دارای پروتروژن به داخل سينوس نبودند (كلاس صفر-1-2)، درپانوراميك پروتروژن نشان داده شد. همخوانی نتايج در دندان پره مولار دوم به طور معنی‌داری بالاتر از دندان‌های مولار به دست آمد (001/0 P< ).   نتيجه‌گيری: تعداد قابل توجهی از ريشه‌هايی كه پروتروژن به داخل سينوس در پانوراميك را نشان دادند، در CBCT اين پروتروژن مشاهده نشد. بنابراين برای تعيين ارتباط دقيق ريشه با كف سينوس در صورت مشاهده پروتروژن ريشه به داخل سينوس بررسی های دقيق‌تر توسط CBCT توصيه می‌گردد.

  Background and Aims: It is crucial to verify the relationship between root apices and maxillary sinus floor in some surgical procedures like extraction and implant placement or in orthodontic movements like intrusion. Protrusion of roots into the sinus increases the risk of post extraction pneumatization which in turn decreases the available bone at the implant or denture sites. The aim of this study was to determine the panoramic radiology accuracy for defining the relationship between posterior root apices and the maxillary sinus floor by Cone Beam CT (CBCT).   Materials and Methods: Paired panoramic radiographs and CBCT images of 117 subjects were examined. 452 posterior maxillary roots including second premolar, first and second molar were classified by the means of the relationship with maxillary sinus floor. CBCT was used as Gold standard method, and the agreement of panoramic findings with CBCT was examined statistically. Data were analyzed using Chi-square and Multiple logistic regressions.   Results: Agreement of the panoramic and CBCT results were seen in 57.7% of all cases. Roots which had no contacts with the sinus floor (class 0) showed a high agreement of 89.5% between two imaging techniques. Roots in contact with sinus floor (class 1) showed 58.8 % and cases with root protrusion into sinus cavity (class 3, 4) showed 50% of agreement (P<0.001). Also in 36% of cases with no protrusion into the sinus cavity (class 0, 1, 2), panoramic showed protrusion. The agreement for the premolar was higher than molars (P<0.001)   Conclusion: The majority of roots which their images were projected on the sinus cavity had no vertical protrusion in CBCT cuts. Considering the results, in these cases CBCT can be recommended.