بررسي زيرساخت‌ها و مهارت‌هاي كتابداران دانشگاه فردوسي مشهد براي راه‌اندازي و توسعه خدمات مرجع الكترونيكي

A Survey on the Infrastructures and Skills Necessary to Establish Electronic Reference Services at Ferdowsi University of Mashhad

هدف پژوهش حاضر شناخت توانايي‌هاي كتابداران و زيرساخت‌هاي فناوري مورد نياز براي ارايه خدمات مرجع الكترونيكي در دانشگاه فردوسي مشهد مي‌باشد. اين پژوهش از نوع كاربردي است و به روش پيمايشي انجام شد. ابزارهاي محقق‌ساخته پژوهش شامل پرسشنامه، مصاحبه ساختاريافته، و سياهه وارسي، بر پايه رهنمودهاي ارايه‌شده توسط انجمن‌هاي روسا، ايفلا طراحي شدند. جامعه پژوهش را كتابداران شاغل در بخش‌هايي مانند مرجع، پايان‌نامه‌ها و اطلاع‌رساني مركز اطلاع‌رساني و كتابخانه مركزي دانشگاه فردوسي و كتابخانه‌هاي دانشكده‌اي (32 نفر) و همچنين يكي از مسيولان آن مركز تشكيل داد. يافته‌ها نشان مي‎دهد كتابداران دانشگاه فردوسي مشهد در حد مطلوبي از خدمات مرجع الكترونيكي استفاده نكرده‌اند. در اين ميان، از پست الكترونيكي به بيشترين ميزان و چت به كمترين ميزان استفاده شده ‌است. در زمينه مهارت‌هاي مورد سنجش، تنها 28 درصد كتابداران معتقدند داراي مهارت‌هاي فناوري و نزديك به 50 درصد بر اين باورند كه مهارت‌هاي جستجو و اطلاع‌يابي مناسبي در زمينه ارايه خدمات مرجع الكترونيكي دارند. از نظر مهارت‌هاي فردي (يعني خلاقيت، خطرپذيري و ...) بيش از 60 درصد كتابداران خود را داراي مهارت‌هاي مناسب دانستند. آموزش ضمن خدمت، برنامه‌ريزي و نظارت و هدايت كتابداران در استفاده از آموخته‌ها و امكانات فناوري در ارايه خدمات مرجع از جمله پيشنهادهاي پژوهش است.

Rapid development in information technology makes a profound revolution in giving services to users. Suitable data for the suitable data seeker in a suitable time is a basic slogan used by librarians and activists in information services to use it in order to make the slogan more objective. Electronic reference services, such as e-mail, chat, cell phones, etc. are the most suitable devices to answer the needs of library users. The aim of this study was to identify the ability of librarians and the infrastructures required to provide electronic reference services in Ferdowsi University of Mashhad. In this regard, we measured the gap between the skills and the existing infrastructures as well as proper infrastructures and skills desired. Since similar experiences were not found in the previous researches, instruments like questionnaire and interview checklist were provided based on IFLA and RUSA guidelines and other related literature. The study population were all librarians working in the reference services area, information and public services area in the libraries of Ferdowsi University of Mashhad (32 persons). Interview was conducted with one of the administrative staff woking in the Central Library. The checklist was completed with the help of the heads of libraries. The findings showed that All the librarians (100 percent) mentioned that offering electronic reference services is necessary. Meanwhile, only %28 believed that librarians have the necessary technology skills and nearly %50 believe that they have the searching skills. In this regard, more than %60 of librarians said they have suitable skills. Based on the findings, there is a deep gap between present and ideal situation in using information technology by librarians in its ideal form.