دكترين نيكسون و سياست نفتي ايران در دهه 1350 بررسي مقايسه‌اي بر اساسِ مدل پيوستگي «روزنا»

The Nixon Doctrine and Iran’s Oil Policy in the 1970s; A Comparative Survey Based on Rosenau’s Linkage Model

كشورهاي صاحب ‌نفت در جهان‌ سوم كه از دهه 1950 به بعد هر يك به‌شكلي درگير مبارزه با كمپاني هاي بزرگ نفتي بودند، با تاسيس «اوپك» در سپتامبر 1960 در صدد استفاده از نفت به‌عنوان سلاحي براي نيل به اهداف اقتصادي و سياسي برآمدند؛ براي نمونه، اوپك در سال هاي 1973 و 1974 قيمت هاي نفت را به‌صورت بي‌سابقه‌اي افزايش داد. نيكسون نيز تحت‌ِ تاثير فرآيند سياست‌گذاري خارجي، افكار عمومي آمريكا و شرايط بين‌المللي، سياست جديدي را در مورد خليج ‌فارس در پيش‌ گرفت كه مبتني بر سپردن مسووليت حفظ ثبات و امنيت منطقه به دولت هاي منطقه اي بود و به «دكترين نيكسون» مشهور شد. در اين شرايط و به‌ويژه تحت تاثير دكترين نيكسون ، هدف سياست خارجي ايران تحقق نقش ژاندارمي منطقه بود و به همين علت به خريد بيشتر تسليحات از آمريكا روي آورد. بنيانِ مقاله، تبيين تاثيرپذيري سياست نفتي ايران در دهه 1350 از دكترين نيكسون با استفاده از مدل پيوستگي «روزنا» است.

After the establishment of the OPEC, oil-rich countries of the third world, which were in struggle with big petroleum companies since the 1950s, tried to use oil as a means for achieving their economic and political goals. As an example, the OPEC raised the price of petroleum in 1973 and 1974 to unprecedent levels. Concurrent with these conditions, Richard Nixon, then the President of the United States of Americapursued a new policy regarding the Persian Gulf, based on the trend of US foreign policy making, public opinion and inernational conditions. Under the new policy, known as the Nixon Doctrine, the responsibility of maintaining security in the region was entrused to regional states. In such circumstances, trying to perform the role of the regional gendarme, Iran purchased American arms in a large scale. The purpose of this article is the explanation of the impacts of the Nixon Doctrine on the Iran’s oil policy in the 1970s, applying James Rosenau’s linkage model.