رهاوردهاي هستي‌شناختي حركت جوهري در ديدگاه استاد آشتياني

Ontological Approaches of Substantial Movement in View of Professor Ashtiani

حركت جوهري از مسايل مهم فلسفي و از مباني محوري حكمت متعاليه است. برخي فيلسوفان بر اثر ضعف مباني فلسفي، از تبيين مستدل و موجه و دفع ايراد از آن ناتوان بوده و خود نيز به جرگه معارضان پيوسته‌اند. حكماي متعالي در ادوار مختلف، هر كدام به سهم خود در فروغ‌بخشي به آموزه‌هاي حكمت متعاليه اهتمام درخشاني مصروف داشته‌اند. اهتمام بي‌نظير حكيم معاصر استاد آشتياني در تبيين و بركشيدن اين آموزه از غوغاي شبهه‌انگيزان و نماياندن كاربرد وسيع و پرتاثيرش در حوزه‌هاي مختلف، منحصر به فرد است. فايق آمدن به اين مهم نيازمند مهارت فني در تمام نظام فلسفي متعاليه در قلمروهاي گوناگون به ويژه انديشه ديني است تا شخصيتي مانند استاد آشتياني بتواند براي تبيين و تحكيم جهان‌بيني ديني و توحيدي، نقش محوري و بي‌بديل اين آموزه را برجسته سازد و اثبات نمايد كه مضاف بر اينكه خردورزي‌هاي ژرف، نهاد جهان را پويا و جويا مي‌بيند، آموزه‌هاي ديني و آيات و روايات نيز به وضوح الهام‌بخش اين انگاره متعالي است. استاد آشتياني به سان ديگر حكماي متعالي در سلك قايلان راسخ به حركت جوهري بوده و آن را به عنوان اصلي زيربنايي در تبيين و توجيه فلسفي و حل مسايل پيچيده هستي‌شناختي و انسان‌شناختي و باورهاي مبنايي مبدا و معاد به كار گرفته و شالوده فلسفه‌ورزي را بر آن استوار نموده و بهره‌هاي تفسيري براي متون ديني ارايه مي‌دهد. استاد آشتياني گام به گام مستند به چنين روش و بينشي، مستحكم‌ترين مباني منتهي به اين آموزه و رهيافت‌هاي مبتني بر آن را به ويژه در حوزه هستي‌شناسي در سير حكمت متعاليه در اختيار مي‌گذارد.

Substantial movement is one of the important issues and central foundations of transcendent philosophy. Some philosophers due to the weakness of their philosophical basis have not been able to provide for it a reasonable and justified explanation and answer the objections, so they themselves joined them. Transcendental philosophers in different periods have made their brilliant effort in illuminating of the teachings of transcendent philosophy. The effort of unique contemporary philosopher, Ashtiani, in explaining and bringing out the doctrine from the turmoil of doubters and showing its broad influential application in various fields, is unique. Prevailing on this issue requires a dynamic skill in all transcendental philosophical system in various fields, especially in religious thought so that a great scholar such as Ashtiani can highlight the central unique role of this doctrine for explaining and strengthening the religious and monotheistic worldview and prove that in addition to the deep intelligibilities that regard the institution of the world dynamic and seeker, religious teachings, verses and hadith also clearly inspire this sublime idea. Professor Ashtiani believes in substantial movement like other transcendent philosophers and applies it as a basic principle for philosophical explaining and justification and solving the complex ontological and anthropological issues and foundational beliefs of origin resurrection and bases on it the foundation philosophizing and offers interpretative interests for the religious texts. Using this method and view, he provides the soundest principles leading to this doctrine and approaches based on it particularly in the area of ontology in the tradition of transcendent philosophy. Key words: Professor Ashtiani, Substantial movement, Temporal contingency of the world, Pre-eternity of the emanation, Interpretation of the religious texts.