اثرات زير كشندگي اسانس‌هاي زيره سبز و ميخك روي كنه تارتن دولكه‌ايTetranychus urticae

Sublethal Effects of Cuminum cyminum and Eugenia caryophyllata essential oils on two–spotted spider mite, Tetranychus urticae

كنه تارتن دولكه‌اي يكي از مهم‌ترين آفات محصولات كشاورزي به شمار مي‌رود. با توجه به اثرات نامطلوب استفاده از تركيبات شيميايي، اين تحقيق به منظور معرفي تركيبات جايگزين و كم خطر انجام شد. در پژوهش حاضر، اثرات كشندگي و زيركشندگي اسانس‌هاي گياهي زيره سبز (Cuminum cyminum) و ميخك (Eugenia caryophyllata) بر پارامترهاي زيستي كنه تارتن دولكه‌اي در شرايط آزمايشگاهي، در دماي 1 ±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5 ±65% و دوره نوري 8:16 (روشنايي: تاريكي) ساعت مورد بررسي قرار گرفت. سميت تنفسي اسانس زيره سبز ( ppm74/3 LC50=) بيشتر از اسانس ميخك ( ppm13/6 LC50=) برآورد شد. طول دوره نابالغ در تيمار با اسانس ميخك به طور معني‌داري كوتاه‌تر از شاهد بود. متوسط باروري كل (تخم به ازا هر ماده) از 08/31 در تيمار با اسانس ميخك تا 44/64 در شاهد بود. نرخ خالص توليدمثل (R0) برابر 99/12 و 54/11 به ترتيب در تيمار با اسانس زيره سبز و ميخك بود، كه بطور معني‌داري كمتر از شاهد بود. نرخ ذاتي افزايش جمعيت در شاهد و تيمار زيره سبز و ميخك به ترتيب معادل 21/0 و 15/0 (نتاج به ازاي هر ماده در روز) بود. نتايج نشان داد كه اسانس‌هاي گياهي مذكور ممكن است بتواند به عنوان جايگزين آفت كش‌هاي شيميايي براي كنترل اين آفت بكار روند.

Two-spotted spider mite Tetranychus urticae Koch is one of the most serious pests of crops in the world. Due to undesirable effects of synthetic pesticides, this research was conducted to achieve alternative safe compounds. In this research, lethal and sublethal effects of Cuminum cyminum and Eugenia caryophyllata essential oils on Tetranychus urticae were studied under laboratory conditions at 25± 1 °C, 65± 5 RH and a photoperiod of 16:8 (L:D) h. Fumigant toxicity at cumin (LC50= 3.74 ppm) was more than clove (LC50= 6.13 ppm) oil. Total pre-adult developmental time was significantly shorter when treated with Eugenia caryophyllata oil compared with control. Mean total fecundity (eggs/female) was ranged from 31.08 at treated with clove oil compare with 64.44 at control. The calculated net reproductive rate (R0) was 12.99 and 11.54 at treatment with cumin and clove oils respectively which were significantly shorter than control. The intrinsic rate of increase was 0.21 and 0.15 (offsprings/female/day) for control and treated populations with both essential oils, respectively. This study revealed that these essential oils may be suitable sources as alternatives for chemical pesticides.