شناسايي مزيت‌ها و عدم‌مزيت‌هاي رقابتي ايران در مقايسه با كشورهاي سند چشم انداز

Recognizing the Advantages and Disadvantages of Iran’s Competitiveness Compared to Central Asia countries and Middle East countries

هدف اصلي اين مقاله شناسايي مزيت ها و عدم مزيت هاي رقابت پذيري ايران در مقايسه با كشورهاي سند چشم انداز به منظور ارايه راهكارهاي ارتقاي رقابت پذيري جهت تحقق اهداف سند چشم انداز توسعه مي باشد. براي اين منظور با استفاده از روش تحليلي ـ توصيفي جايگاه ايران در ميان كشورهاي سند چشم انداز تبيين شد. نتايج حاصل از مطالعه نشان داد كه به دليل شرايط فعلي حاكم بر اقتصاد كشور از جمله تشديد تحريم هاي اقتصادي و پيامدهاي نامطلوب ناشي از آن همچون محدوديت هاي وارداتي، دسترسي به خدمات مالي و فناوري هاي نوين، افزايش هزينه هاي مبادلاتي، قيمت تمام شده كالاهاي توليد داخل، كاهش كيفيت كالاها و ساير موارد مهمترين عدم مزيت هاي رقابت پذيري ايران در آمادگي تكنولوژيكي، توسعه بازارهاي مالي، توسعه بازار كالا، توسعه بازار كار و پايداري فضاي كلان اقتصادي (بالا بودن تورم و پايين بودن رتبه اعتباري كشور) است و عمده ترين نقاط قوت رقابت پذيري كشور نيز مربوط به مسايل امور امنيتي (جرايم سازمان يافته، هزينه هاي مقابله با خشونت و خلافكاري)؛ كيفيت زيرساخت هاي ريلي و كيفيت عرضه برق؛ مولفه هاي مرتبط با كميت امور آموزشي و در نهايت اندازه بازار (اعم از داخلي و خارجي) مي باشد. با توجه به عدم مزيت هاي مذكور مهمترين راهكار ارتقاي رقابت‌پذيري، فراهم آوردن زيرساخت هاي لازم جهت IT-Base شدن فعاليت ها؛ توجه به مولفه هاي اقتصاد دانش بنيان؛ تسريع در تدوين و اصلاح قوانين و مقررات تسهيل كننده فضاي كسب وكار؛ انجام برنامه ريزي هاي مناسب جهت تقويت توليد ملي و كاهش وابستگي به خارج و در نهايت دور زدن تحريم ها مي باشد.

The main purpose of this article is recognizing the advantages and disadvantages of Iran’s competitiveness compared to Central Asia countries and Middle East countries in order to provide the improving competitiveness. In this regard by using discretional– analytical method we have defined the Iranʹs position among the above mentioned countries. The results show that the main disadvantage of competitiveness of Iran, due to the current dominant situation of the countryʹs economy such as tighten economic sanctions and unfavorable consequences of that such as import restrictions, access to the financial and new technology services, increase of transactional costs, final cost of domestic products and reduced quality of goods and similar issues like those, is in technological readiness, development of financial markets, development of goodʹs market, and stable macro environment of economy (high inflation and low rate of countryʹs credit) and the most important strength of competiveness is related to the security issues (Organized crime, violence and misconduct charges); quality of rail infrastructure, quality of power supply, Factors associated with quantity of education and finally market size (foreign and domestic market). according to lack of the above mentioned advantages, the main way to improve competitiveness is to provide necessary infrastructures based on the information technology, paying attention to the Components of the Knowledge Based Economy, Accelerate the development and review of laws and regulations facilitating business conditions, planning to enhance national production, and reduction of dependence on foreign countries and round up of sanctions.