طراحي و روانسنجي پرسشنامه بررسي محدوديت ناشي از درد مزمن در سالمندان

Development and psychometric evaluation of chronic pain related restriction questioner in the elderly

مقدمه: با توجه به اهميت بررسي همه جانبه درد مزمن در سالمندان، دسترسي به پرسشنامه‌اي دقيق جهت بررسي محدوديت ناشي از درد مزمن در سالمندان براي مديريت موثر درد مزمن، ضروري است. بدين جهت، اين مطالعه با هدف طراحي و روانسنجي پرسشنامه‌اي جهت بررسي محدوديت ناشي از درد مزمن در سالمندان انجام شده است. روش: اين پژوهش يك مطالعه تركيبي است كه به منظور طراحي و روانسنجي پرسشنامه‌اي جهت بررسي محدوديت ناشي درد مزمن در سالمندان، در طي سه مرحله انجام گرفت. در مرحله اول با استفاده از روش نظريه مبنايي مفهوم محدوديت ناشي از درد مزمن در سالمندان براساس نظرات 30 سالمند مبتلا به درد مزمن، سه نفر از همراهان آن‌ها و 29 نفر از اعضا گروه درماني كه براساس نمونه‌گيري هدفمند و نظري در مطالعه شركت نموده بودند، تببين گرديد. در مرحله دوم، عبارات پرسشنامه با استفاده از نتايج بخش كيفي مطالعه، همچنين بررسي متون معتبر و مرتبط با موضوع پژوهش، تدوين گرديد، و در مرحله سوم نيز كه يك مطالعه روش شناختي است ويژگي‌هاي روانسنجي پرسشنامه با استفاده از روايي‌هاي صوري، محتوا، و سازه، همچنين پايايي همساني دروني و ثبات، تعيين گرديد. يافته‌ها: در طي مرحله اول پژوهش، مفهوم محدوديت ناشي درد مزمن در سالمندان تببين گرديد. براساس نظرات شركت‌كنندگان در بخش كيفي اين مطالعه، محدوديت ناشي از درد به معني مجموعه‌اي از اختلالات مانند كاهش فعاليت، افزايش وابستگي، اختلال در رفاه جسمي، رواني و اجتماعي است، كه باعث كاهش كيفيت زندگي سالمند و خانواده وي گرديده و از طرف ديگر مشكلات متعددي نيز، در روند درمان و مراقبت از اين سالمندان ايجاد مي‌نمايد. در مرحله دوم عبارات اوليه پرسشنامه‌ كه شامل 49 عبارت بود، تدوين گرديد در طي مرحله سوم اين پژوهش، به ترتيب روايي صوري و محتوا به صورت كيفي و كمي (ميانگين شاخص اعتبار محتوا=92/0)، انجام شد. در ادامه روايي سازه به وسيله تحليل عاملي اكتشافي بررسي شد و سه عامل براي عبارات پرسشنامه حاصل گرديد كه به ترتيب در عامل اول (محدوديت در كارهاي روزمره درون خانه) شامل 7 عبارت، عامل دوم (محدوديت در كارهاي روزمره بيرون از خانه) با 8 عبارت، و در عامل سوم (محدوديت‌هاي درماني) 6 عبارت قرار گرفتند. در پايان نيز، پايايي آن نيز با استفاده از روش‌هاي همساني دروني (89/0=?) و ثبات از طريق آزمون مجدد (94/0) تعيين گرديد. نتيجه‌گيري: با توجه به طراحي، روايي و پايايي مناسب پرسشنامه بررسي محدوديت ناشي از درد مزمن در سالمندان، استفاده از آن به منظور بررسي محدوديت‌هاي ناشي از درد مزمن و مديريت موثر درد مزمن در سالمندان، براي اعضا گروه درماني و پژوهشگران پيشنهاد مي‌گردد.

Introduction: With respect to importance of comprehensive assessment of chronic pain in the elderly, accessing to a presice questioner for chronic pain related restriction assessment is essential for effective chronic pain management. Hence, the current study aimed to development and psychometric evaluation of chronic pain related restriction questioner in the elderly. Method: This study is a mixed method research, which implemented in three stages for development and psychometric evaluation of a questioner for chronic pain related restriction assessment in older people. The grounded theory approach was applied for chronic pain related restriction concept exploration in the first stage based on 30 elderly people with chronic pain, 3 relatives and 29 health care providers viewpoints participated with purposive and theoretical sampling methods. At the second stage, questioner sentences were extracted and developed by qualitative part results and review of the valid and related litherature respectively. Methodological approach was applied for psychometric evaluation of that in the third stage based on face, content, and constructs validities, internal consistency and stability reliabilities. Results: Chronic pain related restriction concept was explored at the first stage. Based on participants’ viewpoints in the qualitative part of study, chronic pain related restrictions was means that a collection of disorders such as reducing activity, increasing dependency, disturbing physically, mentally and socially well-being which leads to reducing quality of life for seniors and their families and on the other hand, could createing too many problems in the treatment and caring of the elderly.Elementary questioner with 49 sentencess was developed at the second stage. During the third phase of the study, face and content validities as quality and quantity methods (content validity index average=0.92) were performed respectively. More over, construct validity was assessed by exploratory factor analysis, and instrument sentences were decreased to 21 item, in which three factors were obtained, as in the first factor (indoor activity restrictions) including 7 items , in the second factor (outdoor activity restrictions) with 8 items and in the third factor (therapeutic restrictions) with 7 items, situated respectively. Finaly, internal consistency (?=0.89) and stability reliability by test-retest (0.94) were determined for reliability evaluation. Conclusion: With respect to precise development process and suitable validity and reliability of chronic pain related restriction assessment questioner, its application for pain related restriction assessment and effective pain management in the elderly will be suggest for health care providers team and researchers.