بررسي نقش و جايگاه سطح سواد رسانه‌اي مخاطبين در مقابله با سبك زندگي ارايه‌شده توسط شبكه‌هاي ماهواره‌اي فارسي‌زبان (مطالعه موردي: شبكه‌هاي ”من‌وتو“ و ”جم تي‌وي“)

Review of Role and Status of Audience Media Literacy Level Vs Life Style Offered by Persian Language Satellite Networks (Case Study: Manoto and Gem TV Networks)

سواد رسانه‌اي يكي از مباحث جذاب در حوزه ارتباطات و به‌عنوان يك انديشه كليدي مطرح است كه در نتيجه آن افراد خود را به رسانه‌ها اعلام مي‌كنند، تا معناي پيام‌هايي كه با آنها مواجه مي‌شوند تعبير و تفسير كنند. بر اين اساس، سواد رسانه‌اي شامل يك نظام تفسيري و ترجيحي و متاثر از داوري‌هاي ذهني و اخلاقي است كه مواجهه فرد را با پيام‌هاي رسانه‌اي شكل مي‌دهد و موجب مي‌شود مخاطبان در استفاده از پيام‌ها و انتخاب آنها مسيوليت بيشتري احساس كنند. در پژوهش حاضر مخاطب در پي شناخت سطح سواد رسانه‌اي مخاطبين در مقابله با سبك زندگي ارايه‌شده توسط شبكه‌هاي ماهواره‌اي فارسي‌زبان ”من‌وتو“ و ”جم تي‌وي“ شهروندان منطقه 20 تهران در سال 1393 بود. جامعه آماري 319 هزار و 305 نفر است كه از ميان آنها 384 نفر بر اساس فرمول كوكران به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. روش تحقيق پيمايشي، توصيفي، اسنادي، كتابخانه‌اي و كمّي‌ است. روش نمونه‌گيري تصادفي ساده بود. اطلاعات لازم از طريق پرسشنامه و مصاحبه كه داراي سوالاتي مربوط به متغيرهاي مستقل و وابسته بودند به‌دست آمدند. اطلاعات مندرج در پرسشنامه از طريق آمار توصيفي و استنباطي با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و در پايان از چهار فرضيه مطروحه، فرضيه اول سطح سواد رسانه‌اي با رويكردي بر مولفه‌هاي تفكر انتقادي و جنگ نرم و فرضيه‌هاي دوم، سوم و چهارم سطح سواد رسانه‌اي با متغيرهاي مديريت بدن، مصرف‌گرايي و اوقات فراغت داراي رابطه معنادار بودند و مورد تاييد قرار گرفتند.

Media literacy is one of the appealing subjects in communication field. Through increasing the audience knowledge, media literacy makes it possible for us to build cognitive and critical frameworks and have a critical view towards the media and the stories published by them. Media literacy is the ability to access, analyze, evaluate, and create media so that they can interpret the meaning of messages they cope with. On this basis, media literacy includes an expository and preferential system affected by mental and ethical judgment, which formulates an individual’s encounter with media messages and causes the audience feel more responsibility when using and choosing messages. In this article, the researcher has been after identifying the media literacy level of the audience versus the life style presented by Persian language satellite networks “Manoto” and “Gem TV”. The research has been conducted in District 20 of Tehran in the Iranian year 1393 (March 21, 2014-March 20, 2015). The statistical population is 319,305 persons from among whom 384 people have been chosen as sample based on the Cochran formula. The research has used descriptive survey method as well as documentation and library and quantitative methods. Simple random sampling method has been used in this research. The necessary information was gained through questionnaire and interview, which consisted questions related to independent and dependent variables. The information acquired through descriptive and inferential statistics were analyzed by SPSS software. At the end, out of the four hypotheses suggested, the first one dealing with the media literacy level with an approach to components of critical thinking and soft war; the second, third and fourth hypotheses on media literacy with variables of body management, consumerism and leisure time had meaningful relationships and were confirmed.