اثرات عصاره آبي - الكلي گياه چرخه (Launaea acanthodes) بر سطوح قند، انسولين، ليپيدها و ليپوپروتيين هاي سرم در موش‎هاي صحرايي ديابتي

Investigating the effects of hydro-alcoholic extract of Launaea acanthodes on the serum levels of glucose, insulin, lipids and lipoproteins in stereptozotocin induced type I diabetic rats

چكيده زمينه و هدف: گياه چرخه (Launaea acanthodes) از گياهان دارويي مرسوم مناطق مركزي ايران است. مطالعه حاضر به منظور بررسي اثرات هيپوگليسميك احتمالي تجويز عصاره آبي- الكلي گياه چرخه و هم‎چنين ت?ثير آن بر سطوح سرمي انسولين و فاكتورهاي بيوشيميايي خون در موش‎هاي صحرايي سالم و ديابتي انجام گرفته است. مواد و روش‎ها: در اين تحقيق تجربي- آزمايشگاهي 2? سر موش صحرايي نر بالغ نژاد ويستار با وزن تقريبي 250 تا 300 گرم به طور تصادفي در چهار گروه شش تايي، شامل: گروه كنترل سالم، گروه ديابتي، گروه ديابتي+انسولين و گروه ديابتي+عصاره آبي- الكلي چرخه تقسيم شدند. تيمار حيوانات هر گروه به صورت روزانه و به مدت 21 روز انجام شد. نمونه‎گيري خون در روز اول آزمايش از طريق دم (سنجش قند خون به روش گلوكومتري) و در روزهاي 15 و 30 آزمايش از طريق سينوس وريدي گوشه چشم به منظور اندازه‎گيري سطوح سرمي گلوكز، انسولين و فاكتورهاي بيوشيميايي (كلسترول، تري گليسريد، LDL و HDL) انجام شد. يافته ها: نتايج حاصل نشان دهنده كاهش معني‎دار (001/0p < ) ميزان قند خون و افزايش معني‎دار (05/0p < ) سطح انسولين خون در گروه ديابتي+عصاره آبي- الكلي، در مقايسه با ساير گروه‎هاي ديابتي، در پايان دوره آزمايش است. نتيجه گيري: عصاره آبي- الكلي گياه چرخه قادر به پايين آوردن قند خون و برگشت حيوانات به شرايط يوگليسميك است. اثرات هيپوگليسميك عصاره گياه احتمالا ناشي از تحريك سنتز و ترشح انسولين و يا هيپرپلازي سلول‎هاي بتاي باقيمانده در پانكراس است. اثرات مشاهده شده ممكن است به خواص آنتي اكسيداني تركيبات فلاونوييدي عصاره گياه نيز مربوط باشد. واژگان كليدي: ديابت، انسولين، گياه چرخه، موش صحرايي

Abstract Background: Launaea acanthodes is used as a common medicinal plant in central regions of Iran. To investigate the probable hypoglycemic activity of hydro-alcoholic extract of L. acanthodes as well as its effects on serum level of insulin and biochemical factors in normal and hyperglycemic rats, the present study was carried out. Materials and Methods: In this experimental study 24 male albino Wistar rats, weighting 250-300 g were randomly allocated into four groups (n=6); control, type 1 diabetic rats (STZ; 55 mg/kg), type 1 diabetic rats treated by subcutaneous injection of 5 IU/kg insulin (STZ+insulin) and type 1 diabetic rats treated by injection (i.p) of 150 mg/kg hydro-alcoholic extract of L. Acanthodes (STZ+extract). The injection of insulin and extract were done every day from day 1 to day 21 of experiment. After that, all animals were kept up to day 30. Blood serum were collected and analyzed for the levels of glucose and biochemical factors (cholesterol, triglyceride, LDL and HDL) measurements, in the 15th and 30th day of experiment. Results: The results showed significant decrease (p < 0.001) in glucose level and significant increase (p < 0.05) in insulin level in STZ+extract group, when compared with other hyperglycemic groups in 30th day of experiment. Conclusion: These results indicate that the hydro- alcoholic extract of L.acanthodes could be effective in the treatment of diabetes. It can be concluded that extract administration somehow induce insulin secretion probably through stimulation of remaining B cells or their hyperplasia in Langerhans islets. This effect can also be referred to flavonoides constituent and antioxidant property of extract, too. Keywords: Diabetes, Insulin, Launaea acanthodes, Rat