تاثير قارچ تريكودرما هارزيانوم (Trichoderma harzianum) و كادميوم بر شاخص تحمل و عملكرد جو (Hordeum vulgare L.)

The Effect of Trichoderma harzianum and Cadmium on Tolerance Index and Yield of Barley (Hordeum vulgare L.)

به منظور بررسي توانايي قارچ تريكودرما هارزيانوم در كاهش اثرات زيان بار كادميوم (Cd) بر رشد و عملكرد جو رقم صحرا (Hordeum vulgare L. variety ‘Sahra’)، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار به صورت گلداني اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايشي شامل استفاده از قارچ تريكودرما هارزيانوم (حضور و عدم حضور قارچ) و نيترات كادميوم (صفر، 50، 100 و 150 ميلي گرم بر ليتر) بودند. نتايج نشان داد كه برهمكنش تريكودرما و سطوح مختلف نيترات كادميوم بر عملكردهاي بيولوژيك و كاه، شاخص برداشت، تعداد سنبله در بوته و تعداد دانه در سنبله معني دار بودند. تريكودرما در تمامي سطوح آلودگي به نيترات كادميوم تاثير كاملاً معني داري بر بهبود عملكردهاي بيولوژيك و كاه گياه جو داشتند. تريكودرما در دو سطح 50 و 100 ميلي گرم بر ليتر نيترات كادميوم توانست به طور معني داري تعداد سنبله در بوته را افزايش دهد. افـزايش سطح آلـودگي به كادميوم باعث كاهش معني-داري در عملكرد دانه (19 درصد)، وزن هزار دانه (18 درصد)، ضريب تسهيم (57 درصد) و شاخص تحمل (23 درصد) شد. همچنين، حضور تريكودرما در محيط رشد گياه تاثير معني داري بر بهبود عملكرد دانه و شاخص تحمل گياه داشت به طوري كه اين صفات در مقايسه با شاهد به ترتيب 17 و 22 درصد افزايش يافتند. در مجمـوع، به نظر مي رسد در سطوح پايين و متوسط نيترات كادميوم (50 و 100 ميلي گرم بر ليتر) مصرف تريكودرما مي تواند موجب بهبود رشد و عملكرد گياه جو گردد.

To investigate the effect of Trichoderma harzianum, as a bioabsorbant to ameliorate the harmful effects of cadmium (Cd) on growth and yield of barley (Hordeum vulgare L. variety ‘Sahra’), a factorial pot experiment based on completely randomized design with three replicates was conducted. Trichoderma harzianum with two levels (with and without inoculation) and cadmium nitrate with four levels (0, 50, 100 and 150 mg.L-1) were the treatments. Results of ANOVA revealed that there was a significant interaction between Trichoderma and cadmium nitrate in terms of biological yield, straw yield, harvest index, spike number per plant and seed number per spike. Mean comparisons showed that Trichoderma inoculation at all Cd levels significantly improved both biological and straw yields. Trichoderma at 50 and 100 mg.L-1 of Cd also increased the spike number per plant (up to 120 and 66%, respectively) significantly. Increasing Cd levels decreased seed yield (19%), 1000 seed weight (18%), partitioning coefficient (57%) and tolerance index (23%) significantly. Inoculation of Trichoderma into growth medium had a significant effect on seed yield and tolerance index (up to 17 and 22%, respectively). In conclusion, Trichoderma harzianum inoculation at lower concentrations of Cd (50 and 100 mg.L-1) could be effective to improve growth parameters of barley plant.