بررسي پيكربندي بافتي گلستان

A study on the contextual configuration of Golaestan

بافت زمينه‏اي است كه متن در آن آفريده و فهميده مي‏شود. اين زمينه محيط، زمان و مكان (بافت موقعيت) يا واژه‏ها و عبارات اطراف هر واژه (بافت زباني) را در بر مي‏گيرد. درباره بافت موقعيت، مساله اين است كه در متون كهن به ويژه متون ادبي كه دريافت بي‌واسطه بافت موقعيت ممكن نيست، چگونه مي‏توان بخش‌هايي از آن را بازسازي كرد. هليدي و حسن (1985) بر اين باورند كه سه سازه در ساخت اين موقعيت يا همان عوامل برون زباني موثر در خلق متن نقش دارند و مي‏توان با آن‌ها، بافت موقعيت را توصيف كرد. از اين منظر سه مولفه زمينه سخن، فحوا يا عاملان سخن و شيوه سخن به عنوان سه نقطه ورود به هر موقعيتي تلقي مي‎‏شوند و از ميان گزينه‏هاي موجود امكان گزينش سبكي را به دست مي‏دهند. از تركيب هر يك از گزينه‏ها با ديگري، ويژگي‌هاي منفردي در متن ايجاد مي‏شود. مجموع اين سه عامل پيكربندي بافتي نام دارد كه نقشي اساسي در وحدت ساختاري متن دارد و استمرار در آن، متني يكپارچه خلق مي‏كند. در اين پژوهش تلاش شده ابتدا بافت و سازه‏هاي پيكربندي بافتي تبيين شود؛ سپس با اين ابزار، سازه‏هاي موقعيت و اجزاي پيكربندي بافتي گلستان بررسي شود. بدين منظور همه عوامل قابل بررسي و نيز شگردهاي سعدي و عوامل زيبايي شناختي موثر در القاي مفهوم بيان شد و در نتيجه مشخص شد پيكربندي بافتي گلستان عامل انسجام متن و تداوم ارتباط خوانندگان در قرون متمادي با متن كتاب است.

Context is a background in witch a text is created and understood. This background consists of time and place (i.e. co text of situation) or words and expression witch surround every word (i.e. co text). Concerning the context of situation the question is that in the old texts, specially the literary texts in which direct understanding of context of situation is impossible how it could be reconstructed? According to Halliday and Hasan (1985) this situation or those factors that affect creating a text, are constructed from three elements, with which the context of situation could be described. From this point of view, three elements such as field of discourse, toner of discourse and mode of discourse, are considered as three entrances to any situation and make the selecting a style possible. The collection of these elements called contextual configuration which plays an important role in structural unity of text. This study first of all, explains context and elements of contextual configuration and then considering these elements with the aims of studing the elements of situation and different part of contextual configuration in Golestan of Saadi. To do this, all discussable elements of transforming a meaning should be explained. As a result, it became clear that contextual configuration of Golestan is the main element of consistency of the text and it has made the connection of readers with the text during the centuries.