اثر سطوح مختلف حفاظت محيط زيست بر تنوع گونه‌هاي گياهي

Effect of different levels of environmental protection on plant species diversity

نظر به اهميت حفاظت از تنوع زيستي و ارزيابي فعاليت‌هاي حفاظتي اين مطالعه ميداني طي بهار و تابستان سال 1389 با هدف مقايسه تنوع گياهي دو منطقه تحت سطوح مختلف حفاظت، شامل منطقه حفاظت‌شده قرخود با چراي فصلي و پارك ملي گلستان با حفاظت كامل در برابر چرا به انجام رسيد. از هر منطقه چهار تكرار انتخاب و در هر تكرار يك ويتاكر پلات اصلاح شده با ابعاد 50×20 متر در نظر گرفته شد كه مقياس نمونه‌برداري 1، 10، 100 و 1000 مترمربع را پوشش مي‌داد. نتايج به دست آمده نشان داد كه ميانگين غناي گونه‌اي بين مقياس‌هاي مختلف مكاني در هر دو منطقه مورد مطالعه تفاوت معني‌داري را نشان داد. علاوه بر اين، روند تغييرات ميانگين غناي گونه‌اي و درصد پوشش تاج گياهي در مقياس‌هاي مختلف نمونه‌برداري بين دو منطقه داراي تفاوت معني‌دار بود، به طوري كه سهم پارك ملي گلستان بيشتر بود. با اين وجود، مقايسه شاخص‌هاي تنوع و يكنواختي شانون، سيمپسون، اسميث- ويلسون و كامارگو تفاوت معني‌داري را نشان نداد. به همين دليل، براي بررسي دقيق‌تر و همچنين آگاهي از توزيع گونه‌ها از روش تجزيه و تحليل SHE در سطح گونه و تيره‌هاي گياهي استفاده شد. براساس نتايج به دست آمده توزيع گونه‌ها در هر دو منطقه از يك مدل لوگ نرمال تبعيت مي‌كردند، علاوه بر اين سهم مولفه غناي گونه‌اي در تنوع بيشتر از مولفه يكنواختي بود. همچنين توزيع تيره‌هاي گياهي الگوي مدل‌هاي سري‌هاي لگاريتمي‌و لوگ نرمال را نشان مي‌دادند و تنوع در سطح تيره به طور تقريباً يكساني تحت تاثير مولفه‌هاي غناي گونه‌اي و يكنواختي بود. در مجموع، مي‌توان عنوان داشت كه سطح حفاظت بيشتر در پاك ملي گلستان منجر به حفاظت بيشتر از تنوع گونه‌اي شده‌است.

onsidering the importance of biodiversity conservation and protection assessment activities, the present filed study was conducted with aim to compare vegetation diversity of two areas with different levels of protection including Ghorkhod protected area with seasonal grazing and Golestan National Park without grazing, during spring and summer of 2011. Four replications were selected in each area and a modified Whittaker plot with four spatial sampling scales was fitted. Results showed that mean species richness had significant differences between two studied areas. In addition, mean species richness trend between different sampling scales at two study areas were significantly different. Moreover, plant canopy cover also showed significant differences between the two studied areas which it was higher in Golestan National Park. However, comparing the evenness and diversity indices of Shannon, Simpson, Smith-Wilson and Camargo were not different in two studied areas. For a more detailed review, as well as understanding of the distribution of species, SHE analysis method was used at species and family levels. Based on the results of distribution pattern in both areas, the study was followed by a lognormal model. The proportion of the component of the species richness was greater than component of the evenness. Distribution pattern of plant families followed by log series and lognormal models, also the proportion of the components of the species richness and evenness on the diversity in families were almost similar. In general it can be said that the more protection level of Golestan National park were lead to greater protection of species diversity.