بررسي تاثير تاريخ و تراكم كاشت بر عملكرد كمي و كيفي شلغم علوفه‏اي (Brassica rapa L.) در نظام كشت جنگل زراعي در مقايسه با تك كشتي

Date of planting and seeding rate effects on quantitative and qualitative characteristics of turnip in agro forestry compared to mono cropping systems

با توجه به وجود باغات وسيع مركبات در استان هاي شمالي و همچنين نياز مبرم به تامين علوفه در كشور استفاده از اراضي زير كشت باغات مركبات در قالب نظام‌هاي جنگل زراعي براي توليد گياهان علوفه‏اي از اهميت خاصي برخوردار است. از اين رو، تحقيق حاضر با هدف بررسي امكان كاشت گياه شلغم علوفه‏اي در باغات مركبات شهرستان بابل و تعيين بهترين تاريخ و تراكم كاشت اين گياه در سال 1389 انجام شد. طرح به صورت كرت خرد شده فاكتوريل در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد به گونه‏اي كه نظام كشت به كرت‌هاي اصلي و تاريخ كاشت (20 اسفند، 5 فروردين و 20 فروردين) و تراكم كاشت (يك، دو و چهار كيلوگرم بذر در هكتار) به صورت فاكتوريل به كرت‌هاي فرعي اختصاص داده شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش ميزان مصرف بذر به چهار كيلوگرم در هكتار عملكرد علوفه كل شلغم به طور متوسط پنج درصد افزايش يافت. با تاخير در تاريخ كاشت، قابليت هضم و مقدار كربوهيدرات محلول در آب افزايش و مقدار الياف نامحلول در شوينده هاي اسيدي كاهش يافت. نتايج اين تحقيق نشان داد پتانسيل بسيار قابل توجهي براي توليد گياهان علوفه‏اي به ويژه شلغم در باغات مركبات شمال كشور در قالب نظام جنگل زراعي وجود دارد.

Agroforestry is one the aspects of sustainable agriculture in which multiple cropping of perennial trees in mixture with crops guarantees the environmental, economical and social sustainability in rural communities. High demands for forage in Northern provinces of Iran lead to agroforestry in citrus orchards as a potential mean for forage production through agroforestry systems. This research was conducted to determine the best planting date and seeding rate of turnip in agroforestry and mono cropping systems. The treatments were arranged as split factorial based on a completely randomized block design with three replications. The cropping systems (agroforestry and mono cropping) were assigned to the main plots and the factorial combinations of planting dates (March 10th, March 25th, and April 9th) and seeding rates (1, 2, and 4 kg seed ha-1) were randomly assigned to the subplots. The results of the experiment showed that as the seeding rate increased to 4 kg.ha-1, a significant increase (by 5%) in total forage production was observed in both cropping systems. A decreasing trend in forage production was observed in latter planting dates for both cropping systems; however, this decrement in mono cropping was more severe than agroforestry system. In later planting dates the water soluble carbohydrates and forage dry matter digestibility increased but ADF decreased. The results of this experiment indicated a great potential for forage production in citrus orchards of the northern provinces of the country through agroforestry systems.