بررسي تاثير ورمي‌كمپوست و كودهاي بيولوژيك بر برخي خصوصيات كمي گياه ريحان (Ocimum basilicum L.)

Effect of vermicompost and biofertilizers on some quantitative characteristics of basil (Ocimum basilicum L.)

ريحان (Ocimum basilicum L.) متعلق به تيره نعناع است كه بعنوان گياه دارويي، ادويه اي و بصورت سبزي تازه مورد استفاده قرار مي گيرد. امروزه مصرف نهاده هاي شيميايي در اراضي كشاورزي موجب معضلات زيست محيطي عديده اي از جمله آلودگي منابع آب، خاك و كاهش ميزان حاصلخيزي خاك ها گرديده است. استفاده از منابع بيولوژيك به جاي منابع شيميايي، نقش مهمي در باروري و حفظ فعاليت بيولوژيك خاك، افزايش كيفيت محصولات كشاورزي و سلامت اكوسيستم دارد. بدين منظور آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد كرج واقع در ماهدشت در بهار و تابستان 1391 انجام گرفت. آزمايش مزرعه اي بصورت فاكتوريل با استفاده از طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايش شامل: قارچ ميكوريزاGlomus intraradices ، باكتري Azotobacter chroococcum و ورمي‌كمپوست بودند كه هركدام در دو سطح، مصرف و عدم مصرف اعمال شدند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر سه گانه ميكوريزا، ازتوباكتر و ورمي‌كمپوست باعث افزايش صفات رشد ريحان نسبت به شاهد شد. ارتفاع بوته، تعداد برگ بوته، تعداد گل آذين بوته، قطرساقه و عملكرد وزن خشك (05/0p?) و عملكرد وزن تر اندام هوايي (01/0p?)، معني دار بودند. لذا استفاده از كودهاي بيولوژيك به منظور افزايش خصوصيات كمي گياه ريحان موثر است.

Basil (Ocimum basilicum L.) belongs to the mint family, which is used as fresh vegetables, spices and medicinal plant. Nowadays excessive use of chemical inputs into the farming systems caused severe environmental problems such as soil and water pollution and declining soil fertility level. Using biological inputs rather than chemicals, has an important impact on the preservation of soil fertility and biological activity, improving the quantity of agricultural products and ecosystem health. A field study was carried out in factorial layout based on a randomized complete block design with four replications to evaluate the effect of biofertilizers on growth of basil at Research Station of Karaj Azad University in 2012 growing season. The experimental treatments were all combination of Glomus intraradices, Azotobacter chroococcum and vermicompost each one at two levels (with and without inoculation). Results showed that the triple use of mycorrhiza, Azotobacter and vermicompost increased plant height, number of leaves per plant, number of inflorescences per plant, stem diameter and fresh and dry matter, compared to control treatment. Concomitant use of mycorrhiza, Azotobacter and vermicompost was effective on growth parameters of basil.