تبيين و ارايه الگويي براي سنجش عوامل روانشناختي و رفتاري در بازار سرمايه ايران

Developing a Model to Measure Psychological and Behavioral Factors in Capital Market of Iran

انتقادهاي وارده به تيوري بازار كارا و مفروضات عقلايي آن و تحليل‌هاي اقتصاد سنجي سري هاي زماني قيمت‌ها، سودهاي نقدي و عايدات به بسط مدل‌هايي كه روانشناسي افراد را به بازارهاي مالي ارتباط مي داد، سوق داد. بر اين اساس، محققين با استثناهاي فراواني در بازارهاي مالي روبرو شدند و به اين نتيجه رسيدند كه پديده هاي روانشناختي نقش مهمي در تعيين رفتار در بازارهاي مالي دارند. در اين پژوهش به بررسي نوع رفتار سرمايه گذاران در بازه هاي زماني مختلف پرداخته شده است و تلاش شد تا براساس سري زماني داده هاي مربوط به شركتهاي بورس اوراق بهادار تهران در قلمرو زماني 1385 – 1389 مدلي متناسب با بازار سرمايه ايران بطور كلي ارايه گردد. ابزار آماري مورد استفاده تجزيه و تحليل موجك بود كه با قدرت تببين كنندگي و تفكيك مقياس‌هاي زماني امكان تحليل بر روي شركتهاي نمونه آماري را فراهم آورد. نتايج پژوهش نشان داد كه سرمايه گذاران پس از اخبار خوب يا بد، در بازه هاي زماني مختلف، متفاوت عمل مي كنند، به گونه اي كه در مقياس زماني بلند مدت واكنش رفتاري سرمايه گذاران قابل ملاحظه تر از مقياس زماني كوتاه مدت مي باشد. اما تفاوت معناداري بين رفتار سرمايه گذاران در صنايع مختلف مشاهده نشد.

Criticisms to efficient market theory and its rational assumptions as well as econometric analyses on pricing time series, DPS and incomes led to the development of models that related psychology to financial markets. Subsequently, researchers found many exceptions in financial markets and concluded that psychological phenomena play an important role in determining behavior in financial markets. In this research, different types of investors’ behavior have been analyzed in different time scales. The authors have designed a general model for capital market of Iran using the time series data of Tehran Stock Exchange companies reported from 2006 to 2010. Wavelet analysis was used as a statistical and analytical instrument to explain trait and multi resolution. Research results show that investors have different reactions after good or bad news. Their reaction in long term scale is more significant than that in short term scale. However, no significant difference was found among investors behavior in different industries.