بررسي پديده نفوذ در سامانه آبياري دوار مركزي

استفاده از نفوذ سنج استوانه هاي دوگانه براي اندازه‌گيري ميزان نفوذ آب به خاك در سامانه‌هاي دوارمركزي روش دقيقي نيست، زيرا شرايط نفوذ آب به خاك در استوانه هاي دوگانه با شرايط واقعي در زير آبپاش هاي دوارمركزي كاملا متفاوت است. در اين تحقيق، پارامترهاي نفوذ در شرايط واقعي در زير آبپاش سامانه دوارمركزي تعيين شد و براي اين منظور از يك استوانه ي زهكش دار كه شدت نفوذ و رواناب را در حين آزمايش اندازه گيري مي كند استفاده شد. آزمايش ها با كاربرد دو نوع آبپاش (Ldnو I-wob) در سه فشار كاركرد (20،15و 25 پي اس آي)، دو ارتفاع آبپاش (6/1 و 2 متر) و در سه تكرار بر روي خاك لوم شني از اراضي تحت-فشار ايستگاه تحقيقات كشاورزي دانشگاه تبريز انجام شد. نتايج بدست آمده نشان داد كه مقادير شدت نفوذ و نفوذتجمعي در روش استوانه هاي دوگانه به طور متوسط دو برابر روش استوانه ي زهكش دار است. كاربرد روش نفوذسنجي با استوانه هاي دوگانه در سامانه آبياري دوارمركزي موجب برآورد بيشتر نفوذ شده و لحاظ نمودن آن در مرحله طراحي سبب ايجاد راواناب قابل توجهي در زمان بهره برداري مي شود. بررسي آزمايش ها نشان داد كه در آبياري با فشار كاركرد 25 پي اس آي و ارتفاع آبپاش 6/1 متر، بيشترين مقدار شدت نفوذ و نفوذ تجمعي حاصل شد. ارزيابي مدل هاي نفوذ آب به خاك نشان داد كه مدل كاستياكوف بيشترين مقدار ضريب تعيين و مدل گرين امپت كمترين مقدار خطاي استاندارد را در برازش با داده هاي ميداني حاصل از اندازه گيري نفوذ تحت شرايط واقعي (در زير آبپاش هاي سامانه آبياري دوار مركزي) دارا مي باشند.

Use of the double ring infiltrometer to measure soil water infiltration in center pivot irrigation systems is not an accurate approach; because the real conditions of infiltration under center pivot sprinklers is different from what happens in the double ring. In this study, the infiltration parameters were determined under real conditions of a center pivot system. For this purpose, a single ring with drainage equipment was used which could measure both infiltration and runoff rates during the experiments. Field tests were carried out at agricultural research station of Tabriz University, where soil texture was sandy loam. Treatments of the experiments were two types of sprinkler (Ldn, I-wob), three operation pressures (15, 20, and 25 psi), and two sprinkler heights (1.6 and 2 meter) with three replications. The results showed that the average amounts of infiltration rate and cumulative infiltration in the double ring method were double of the mentioned amounts in the single ring method. Therefore, use of the double-ring method data in design phase causes a significant runoff in operation. The maximum amounts of infiltration rate and cumulative infiltration were obtained in irrigation with operation pressure of 25 psi and sprinkler height of 1.6 meter. The model of Kostiakov had the maximum coefficient of determination (R2) and the model of Green and Ampt had the minimum amount of standard error (SE) in fitting with the measured infiltration data under real condition of a center pivot system in the field.