انديشه هندو و بودايي تناسخ در اهل حق (يارسان)

Hindu-Buddhist Thought of Incarnation in the Teachings of Ahl-e- Haqq (Yarsan)

در سده هشتم هجري، فرقه‌اي موسوم به «اهل حق» توسط سلطان اسحاق (سُحاك) در كردستان تاسيس شد. وي سنگ‌بناي ايديولوژي خود را دُن به دُن (تناسخ) قرار داد. وي اين نظريه را از اديان هندو و بودايي اخذ كرده بود. سلطان اسحاق از اين طريق توانست مشهورترين داستان‌ها، اساطير اديان كهن ايراني و غيرايراني و تا حدودي مناسك ايشان را در فرقه تازه تاسيس خود جذب كند. هدف اين مقاله، نشان دادن شباهت‌هاي ساختاري تناسخ و تا حد ممكن، تعيينِ تاثيرپذيري اهل حق از اديان هندو و بودايي از طريق كشفِ مضامينِ پنهان در متون اهل حق است. روش پژوهش، رويكرد اسنادي و تاريخي است.

In the eighth century (‘AH’), Sultan Ishaq (Sohak) founded a sect called “Ahl-e-Haqq” in Kurdistan. He developed his ideology on the concept of Don be Don (incarnation) and took this theory from Hindu-Buddhist religions. Then, he had the most famous ancient Iranian and non-Iranian stories and myths and, to some extent, their rituals assimilated into the new sect he had founded. The present paper seeks to show the structural similarities of incarnation and attempt to make explicit the effect of Hindu-Buddhist religions on Ahl-e-Haqq sect by exploring the hidden themes in the texts of Ahl-e-Haqq. A documentary-historical approach is used in this paper.