بررسي هويت قيصر ناشناس روم در جنگ دوم شاپور اوّل

هدف اين مقاله، پرداختن به جنگ دوم از جنگ هاي سه گانه شاپور اوّل با روميان، در كتيبه كعبه زرتشت است. با بررسي نظرات مختلف ارايه شده درباره سال وقوع دومين جنگ شاپور اول با روميان و همچنين قيصر رومي درگير با او، كه نامش در كتيبه ذكر نشده است، رخدادهاي دوره سلطنت شاپور اوّل و جنگ دوم او با روميان در حدود سال هاي 252 تا 256 ميلادي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. در تحقيقات صورت گرفته، سلطه ساسانيان در خلال اين سال ها بر ارمنستان و سوريه، همزمان با دوره سلطنت امپراتور رومي تربونين گالوس، بوده است. شواهد موجود، نشان‌ مي‌دهد كه عامل اصلي دفاع روميان در برابر تهاجمات ساسانيان به سوريه، نه امپراتور گالوس بلكه يك سوري شورشي و مدعي مقام سلطنت به نام اورانيوس آنتونينوس بوده است. به نظر مي‌رسد اورانيوس آنتونينوس، تنها قيصر حاضر در منطقه سوريه، هم زمان با تهاجمات شاپور اوّل بوده است.

The aim of this article is studying the second war of a set of three wars of Shapur I against Romans Empire by virtue of the text of the inscription Kaabe-ie Zartosht. In this article by study and analysis of different presented ideas about the year of the occurrence of second war of Shapur I against Romans and also Roman emperor who fought with him whose name has not been mentioned in inscription, the events of the period of the reign of Shapur I and his second war against Romans about the years 252 till 256 A.D have been discussed and studied. In fulfilled researches, the researchers take into consideration the domination of Sassanians during these years on Armenia and Syria, were simultaneous with the Period of the Roman emperor Trebonian Gallus. But in this research by study of the extant testimonies, the main agent of defense before the attacks of Sassanians to Syria is introduces not emperor Gallus but a rebellious Syrian and claimant of the reign in the name of Uranius Antoninus. So it seems that Uranius Antoninus had been the only present Kaiser in the area of Syria simultaneous with the attacks of Shapur I. Keywords: Shapour I, The inscription of Kaabe-ie Zartosht, emperor Gallus, Uranius Antoninus, Sasanides.