«انسان كامل»؛ مبناي انسان شناختي عرفاني در كثرت گرايي ديني

Perfect Man; the Mystical and Anthropological Principles of Pluralism

حقانيت يا عدم حقانيت اديان، از مباحث چالش برانگيز عصر جديد است كه صفحات پرشماري از انديشه هاي دين شناسان را به خود اختصاص داده است. در اين زمينه، سه ديدگاه عمده مشاهده مي شود: انحصارگرايي، شمول گرايي و كثرت گرايي ديني. كثرت گرايان، به طور گسترده در اثبات اين ديدگاه خود به گفته هايي از عارفان استناد مي كنند و بر اين باورند كه عارفان نيز از قايلان به اين انديشه اند. از سوي ديگر، انديشه عارفان در اين زمينه، برگرفته از مباني خاصي است كه بدون پرداختن به آنها، بحث به درستي سامان نمي يابد. اين تحقيق با پرداختن به مبناي انسان شناختي عرفاني و بحث انسان كامل، درصدد است تا جايگاه هستي شناختي و معرفت شناختي منحصر به فردي را كه عارفان براي حضرت ختمي? قايل هستند، تبيين كرده و در نتيجه، برتري دين اسلام را از نگاه آنان، كه آن را تجلي برترين كشف ممكن براي مخلوق مي دانند، به اثبات برساند.

Today, the legitimacy or illegitimacy of religions represents one of the challenging issues to which theologiansʹ thoughts have assigned primary importance. Three main view are expressed in this respect: monopolisticism, universalism and religious pluralism. Pluralists largely rely on the statements of mystics to support their view and believe that mystics think as they do. Furthermore, mysticsʹ thought about this point is derived from special principles which require to be examined; otherwise the discussion cannot be formal. Investigating the mystical anthropological principle and the question of perfect man, the paper seeks to make explicit the unique ontological and epistemological status which, mystics say, the Prophet (pbuh) and so, this, in their view, proves the superiority of Islam, which, they regard as a manifestation of the best ever discovery for creatures.