اثر ساليسيليك اسيد در تخفيف تنش خشكي از طريق بهبود برخي صفات مورفولوژيك، فيزيولوژيك، عملكرد بوته و اجزاي آن در گياه خردل (Brassica compestris var. parkland)

Effect of salicylic acid on drought stress through improving some morphological, physiological and yield components traits of mustard plant (Brassica compestris var. parkland)

ساليسيليك اسيد در كاهش اثرات تنش اكسيداتيو به عنوان يك تنش ثانويه درشرايط خشكي موثر است. به منظور بررسي تاثير ساليسيليك اسيد در كاهش اثرات تنش خشكي بر گياه خردل (Brassica compestris var. parkland)، آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1391 انجام شد، كه در آن فاكتور اول ساليسيليك اسيد در سه سطح (صفر، 100 و ppm 200) و فاكتور دوم تنش خشكي در سه سطح (75، 50 و 25 درصد ظرفيت زراعي) بود. محلول پاشي برگي با ساليسيليك اسيد يك هفته قبل از آغاز تنش خشكي شروع شد و با فاصله هفت روز، تا سه هفته بعد از اعمال تنش خشكي ادامه يافت. نتايج نشان داد كه اثر ساليسيليك اسيد و تنش خشكي بر تمام صفات مورفوفيزيولوژيك، وزن دانه در بوته و اجزاي آن معني دار بود. بيشترين ارتفاع بوته از اعمال تيمار ppm 200ساليسيليك اسيد و تيمار تنش خشكي FC75% به دست آمد. بيشترين مقدار فتوسنتز و شاخص پايداري غشا از اعمال تيمار ppm 100 ساليسيليك اسيد در تيمار تنش خشكي FC75% به دست آمد. بيشترين وزن دانه در بوته نيز از اعمال غلظت ppm 100 ساليسيليك اسيد در تيمار تنش خشكي FC75% با مقدار 43/1 گرم به دست آمد. نتايج ضرايب همبستگي نشان داد كه بيشترين همبستگي مثبت و معني دار بين وزن دانه در بوته با تعداد دانه در غلاف (**93/0= r)، با تعداد غلاف در بوته (**84/0=r) و وزن 100 دانه (**84/0=r) وجود داشت. در بين صفات فيزيولوژيك نيز بيشترين همبستگي مثبت و معني دار (**53/0=r) بين فتوسنتز و وزن دانه در بوته مشاهده شد. به طور كلي به نظر مي رسد اعمال تيمار ppm 100 ساليسيليك اسيد از طريق بهبود برخي صفات فيزيولوژيك به كاهش اثرات مضر كمبود آب كمك كرده و سبب بهبود رشد و توليد در گياه خردل شده است.

Salicylic acid reduces the effects of oxidative stress as a secondary stress in dry condition. In order to study mitigation effects of salicylic acid (SA) on drought stress conditions in mustard plant, a factorial experiment was conducted based on completely randomized design with three replications at the Research Greenhouse of Ferdowsi University of Mashhad Iran, in 2012. The first factor was three levels (0, 100 and 200 ppm) of salicylic acid (SA) and the second factor was three levels of drought stress (%25, %50 and %75 of field capacity (FC)). Foliar spraying of salicylic acid started one week before the initiation of drought stress and continued in seven- day intervals until three weeks after drought stress The results showed that the effects of salicylic acid (SA) and drought stress on all morphophysiological, seed weight per plant and its components were significant. The greatest plant height was obtained from application of 200 ppm SA and %75 FC drought stress treatment. The maximum photosynthetic amount and membrane stability index (MSI) were observed where 100 ppm of SA was applied at %75 FC drought stress. The highest seed weight per plant with 1.43 g was also acquired with application of 100 ppm SA and %75 FC drought stress treatment. The results of the correlation coefficients showed that the greatest significant positive correlations were observed between seed weight per plant and number of seeds per pod (r=0.93**), number of pod per plant (r=0.84**) and 100-seed weight (r=0.84**). Amongst physiological traits the greatest significant positive correlation was observed between seeds per plant and photosynthesis (r=0.53**). Overall, it seems that application of 100 ppm SA may reduce harmful effects of water deficit and enhance growth and production of mustard plant through improving some physiolological traits.