جهاني شدن و حقوق خانواده

Globalization and Family Law

امروزه، جهاني شدن از حوزه‌ي اقتصاد فراتر رفته و بر حوزه‏هاي فرهنگ، سياست و حتي حقوق كه مقوله‌اي پويا، متحرك و در عين حال نظام‌مند است، تاثيرگذارده است. تحولات ناشي از جهاني‌شدن در مقوله‌ي حقوق به طور عام، و حقوق خانواده به طور خاص، اثر‌گذار است. برخي ويژگي‌هاي خانواده و حقوق خانواده، اين اثرپذيري را تسريع نموده و در مقابل، عواملي نيز تحولات حقوق خانواده را تعديل مي‌نمايد. ابتناي بيش‌تر قوانين خانواده بر فرهنگ، شكل‌گيري جريان‌هاي فمينيستي، توجهات جهاني و فراملّي توسط مقررات و سازمان‌‌هاي بين‌المللي - به دليل وجود دو گروه آسيب‌پذير و مورد توجه جامعه‌ي جهاني، يعني زنان و كودكان - همگي موجب مي‌گردد تا جهاني شدن بر حقوق خانواده، سريع‌تر و بيش‌تر تاثير بگذارد. در مقابل، ماهيت عبادي و معاملي قواعد حقوق خانواده و وجود سنّت‌هاي ريشه‌دار در حيطه‌ي مسايل مربوطه، از عوامل تعديل‌كننده‌ يا مقاوم در برابر تحولات خانواده محسوب مي‌شوند. در اين مقاله كه با شيوه‌ي اسنادي انجام شده، پس از بررسي چگونگي تاثير جهاني شدن بر حقوق خانواده‌ و اشاره به فرصت‌ها و تهديد‌هاي ناشي از آن، راهكارهاي مصون ماندن حقوق خانواده از آسيب‌هاي جهاني با توجه به قابليت‌هاي فقه اسلام، مورد بررسي قرار مي‌گيرد. فقه غني شيعه با استفاده از ابزار اجتهاد، پاسخ‌گوي نياز‌ها و مقتضياتي زمان است كه در مقابل تبادل سريع و آسان اطلاعات - كه از فرصت‌هاي ناشي از جهاني شدن است - حقوق خانواده‌ي اسلامي را قابل ارايه در سطح بين‌المللي مي‌نمايد.

Having extensive dimensions, globalization has transcended the economic domain and influenced the domains of culture, politics, and even law which is a dynamic, versatile and at the same time systematic subject. Developments caused by globalization influence the field of law in general, and family law in particular. Some features of the family and family law have accelerated this influence and on the other hand some factors moderate family law transformations. Basing most of the family rules on culture, formation of feminist movements, global and transnational attention of international rules and organizations – due to the existence of two groups that are vulnerable and noteworthy of the global community, i.e. women and children- altogether cause globalization to have faster and further influence on family law. On the other hand, liturgical and transactional nature of the rules of family law and existence of rooted traditions in the domain of relevant issues, are considered among moderating or resisting factors against family transformations. This paper utilizing a documentary research method has investigated how globalization has impacted family law and pointed out its opportunities and threats, and has studied the solutions to protect family law against global harming with regards to capabilities of Islamic Law. The rich Shiite jurisprudence utilizing the Ijtihad instrument, can meet the needs and requirements of the time and along with the fast and easy exchange of information, which is one of the opportunities globalization provides, can present the Islamic family law internationally.