بررسي ديدگاه ويليام هاسكر درباره «علم مياني» خداوند با تكيه بر آراي توماس فلينت

A Study of William Hasker’s Views on ‘Divine Middle Knowledge’; Based on Thomas Flint’s Standpoints

نظريه علم مياني يكي از راه‌حل‌هاي جبرگرايي الهياتي است. بر مبناي جبرگرايي الهياتي، اگر علم خداوند به رويدادهاي آينده، ازجمله افعال انسان، خطاناپذير باشد، انسان كاري جز آن‌چه خداوند از پيش مي‌داند نمي‌تواند بكند، از اين رو، در افعال خود مجبور است. اين نظريه با اعتقاد به اين‌كه خداوند به تمام شرطي‌هاي ‌خلاف ‌واقع كه در مورد موجودات مختار صادق است، علم‌ِ پيشاارادي دارد، به حل معضل يادشده مي‌پردازد. در اين مقاله پس از توضيح اين نظريه، به ديدگاه ويليام هاسكر، فيلسوف دين آمريكايي، مي‌پردازيم. هاسكر بر اين باور است كه اصولاً شرطي خلاف واقع اختيار، كه بنيان نظريه علم مياني است وجود ندارد، پس نظريه علم مياني باطل است. در اين مقاله، با تكيه بر آراي توماس فلينت، نشان مي‌دهيم كه برخي از مباني هاسكر در نفي علم مياني خداوند نادرست، و از اين رو، ديدگاه او مخدوش است.

The theory of middle knowledge is one of the responses to ‘theological fatalism’. The key point of theological fatalism is that if God is Omniscience and knows everything about the future, then the free agents cannot do anything but the one that God had known in eternity; so, they are not free in their acts. The theory solves this difficulty through proving that God has pre-volition knowledge to all counterfactuals of freedom. But, William Hasker, the American philosopher of religion, believes that there are no true counterfactual of freedom; therefore, the theory of middle knowledge is not correct. In this article, based on Thomas Flint’s views, we show that some premises of Hasker’s argument is not true; consequently, he is not successful in refuting middle knowledge.