تعيين ميزان كروم، نيكل، مس و روي در بافت هاي كيلكاي معمولي و آلوزا و ارزيابي خطر غذايي مصرف آن در سواحل جنوبي درياي مازندران

Bioaccumulation of Heavy Metals in Tissues of Clupeonella Cultiventris Caspia and Alosa Caspia and their Consumption Risk Assessment in the Southern Coast of Caspian Sea

سابقه و هدف: توجه به كيفيت بهداشتی ماهی به عنوان بخش مهمی از منابع پروتئينی افزايش پيدا كرده است. مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان فلزات كروم، نيكل، روی و مس را در بافت عضله و پوست دو گونه ماهی خوراكی آلوزا (Alosa Caspica) و كيلكای معمولی (Clupeonella cultiventris caspia) درحوضه جنوبی دريای مازندران در سال 1391 و نيز ارزيابی خطر غذايی ناشی از مصرف اين گونه‌ها صورت گرفت. مواد و روش‌ها: پس از زيست‌سنج، ماهی‌های كيلكای معمولی (50 نمونه) و آلوزا (17 نمونه) به روش هضم اسيدی برای آناليز آماده شدند. غلظت فلزات مورد مطالعه در نمونه‌های هضم شده با استفاده از دستگاه جذب اتمی Thermo Electron (GFS97, Cambridge, UK) قرائت شد. يافته‌ها: نتايج حاصل از آزمون‌های آماری نشان داد كه ميزان كروم در بافت پوست آلوزا بيش‌تر از كيلكای معمولی بوده است (05/0>p). ميزان روی در بافت پوست ماهی‌های كيلكای معمولی و آلوزا بيش‌تر از بافت عضله و نيز ميزان كروم در بافت عضله كيلكای معمولی بيش‌تر از بافت پوست بود (05/0>p). ميزان فلزات كروم و نيكل در گونه‌های مورد مطالعه از ميزان مجاز ارائه شده توسط (WHO) world Health Organization تجاوز كرد. استنتاج: ارزيابی خطر غذايی مصرف گونه‌های مورد مطالعه نشان داد كه مصرف آن‌ها با ميزان كنونی خطری را متوجه مصرف‌كنندگان آن از نظر فلزات كروم، نيكل، روی و مس نخواهد كرد.

Background and purpose: Health quality of fish as an important source of protein for human has received increasing attention. This study, examined the concentrations of chromium, nickel, zinc, and copper in the muscle and skin tissues of two edible fish species of Alosa Caspica and Clupeonella cultiventris caspia in the southern Caspian Sea in 2013. Also, the risk assessment of consumption of these species was done. Materials and methods: After biometric analysis, C. cultiventris caspia (n=50) and A. Caspia (n=17) were prepared for analysis by acid digestion method. Concentrations of the studied metals in digested samples were determined using an atomic absorption spectrophotometer (GFS97, Thermo Electron, Cambridge, UK). Results: The results showed that the level of chromium in the skin tissue of A. Caspia was significantly higher than that of the C. cultiventris caspia (P<0.05). In the C. cultiventris caspia and A. Caspia concentrations of zinc in the skin were higher than what has been found in the muscle. In the C. cultiventris caspia the muscle showed high concentrations of chromium than skin (P<0.05). In the studied specimens the concentrations of chromium and nickel exceeded the WHO threshold Conclusion: Human health risk assessment of heavy metals via consumption of studied species showed that consuming these species with current rate of contamination is not a risk for consumers