پهنه بندي عامل فرسايش پذيري خاك با استفاده از تكنيك زمين آمار (مطالعه موردي:دشت لاله استان چهارمحال و بختياري)

The variability of soil erodibility factor or soil resistance against to themotion of particles is a major component ofSoil Loss Equation Model. The aim of this study isto characterize the spatial var

تغييرپذيري عامل فرسايش پذيري خاك يا مقاومت خاك در برابر حركت ذرات، از اجزا مهم معادله جهاني فرسايش خاك ميباشد. هدف اين مطالعه، بررسي تغييرپذيري مكاني عامل فرسايش پذيري خاك در بخشي از حوضه رودخانه زاينده رود در استان چهارمحال و بختياري مي‌باشد. براي تهيه نقشه هاي لازم، نمونه برداري به صورت شبكه نظام‌مند200 متر*200 متر در 70 نقطه و از عمق 0- 30 سانتيمتري سطح خاك صورت گرفت. ساختمان خاك، درصد مواد آلي، نفوذپذيري، درصد شن درشت، درصد شن خيلي ريز + سيلت اندازه گيري گرديد.تغيير‌پذيري مكانيعامل فرسايش پذيري خاك با استفاده از تغييرنما و نسبت واريانس اثر قطعهاي به واريانس كل مورد بررسي قرار گرفت و براي تهيه نقشه داده هاي مورد نياز از روش زمين آماري كريجينگ استفاده شد. اعتبار نقشه ها با كاربرد ميانگين خطا و جذر ميانگين مربعات خطا ارزيابي گرديد.نتايج نشان داد الگوي كروي براي عامل فرسايش پذيري و درصد سيلت، بهترين مدل برازش داده شده براي اين متغيرها مي‌باشد. دامنه وابستگي مكاني براي پارامترهاي عامل فرسايش پذيري و درصد سيلت 2 تا 3/2 كيلومتر به دست آمد داراي وابستگي مكاني هستند. با توجه به نتايج به دست آمده مشخص گرديدالگوي تغيير‌پذيري مكاني عامل فرسايش‌پذيريبه مواد مادري و نوع خاك وابسته مي‌باشد. نقشه واريانس پارامترهاي اندازه گيري شده نشان مي‌دهد كه در خط همسايگي منطقه نمونه برداري شده و فواصل بين نمونه ها مقادير عامل فرسايش‌پذيري و درصد سيلت افزايش يافته‌اند و بيشترين واريانس تخمين وجود دارد.

The variability of soil erodibility factor or soil resistance against to themotion of particles is a major component ofSoil Loss Equation Model. The aim of this study isto characterize the spatial variability of soil erodibility factor in part of the Zayandeh-Rood watershed in ChaharmahalvaBakhtiariprovince. A total of 71 samples from the 0-30 cm of soil depth in a semi-systematic grid (200*200 m)were collected in order to provide the requireddata. Soil structure, organic matter percent, permeability, coarse sand percent, and very fine sand+ silt percent were measured in the samples. Spatial variability of soil erodibility was investigated using semi-variance and the ratio of nugget variance to total variance. Krigingmethod havebeen used to create map of the required data. The validation of the maps was evaluated using mean error (ME) and root mean square error (RMSE). The results showed that the experimental variogram of soil erodibility factor fit with a spherical model and 2 to 2.3 km radius was determined for spatial range in these soil erodibility factor and silt percent parameters. All of the parameters were moderately spatially correlated. Spatial variability of soil erodibility factor is a fundamental element of soil erosion management. The objective dependent based on these results, spatial patterns of soil erodibility factor are linked to parent materials and soil types. Variance maps of these parameters showed that soil erodibility factor and silt percent arelargely increased by sampling region in neighboring line and in lower sample density of region.