وحدت مرد سياسي و فيلسوف در انديشه افلاطون

The Unity of Statesman and Philosopher in Plato’s Thoughts

خوانش‌هاي مختلفي از آثار و رساله‌هاي افلاطون و به ويژه نسبت آن‌ها با جمهور شده است. در اين ميان، رساله‌هاي مرد سياسي و سوفسطايي از اهميت خاصي برخوردار هستند. افلاطون در سوفسطايي مي‌نويسد: «اگر فرصتي دست داد روزي ديگر فيلسوف را دقيق‌تر تماشا خواهيم كرد. اكنون بگذار به دنبال سوفسطايي بگرديم». اين گزاره باعث شده كه عده‌اي از شارحان افلاطون به دنبال اثر مفقود شده وي در باب «فيلسوف» باشند. اما آيا اين گزاره به راستي به معناي آن است كه افلاطون قصد رساله‌اي مستقل با نام «فيلسوف» داشته است، به ويژه از آن جهت كه او پيش از اين، مرد سياسي را تاليف كرده بود؟ در اين پژوهش، ضمن تبيين آراي مختلف شارحان افلاطون در خصوص نسبت مرد سياسي و سوفسطايي، به اين نكته پرداخته مي‌شود كه امكان منطقي تاليف رساله‌اي مستقل به نام «فيلسوف»، در كنار (و پس از) تاليف مرد سياسي و سوفيست، منتفي بوده است؛ چرا كه افلاطون با تاليف اين دو هم‌پرسه، «فيلسوف» را نيز تعريف و تاليف كرده است و مولفه‌هاي شخصيتي فيلسوف را به ويژه با عطف توجه به كارويژه سياسي او، برشمرده است. در اين مقاله، با توسل به منطق دروني انديشه افلاطون، براي اين ادعا از وجوه مختلف، استدلال شده است.

There have been different readings of Plato’s works and treatises, especially in relation to “Republic”. Among them, treatises of this statesman and sophist are of special importance. Plato, in “Sophist”, writes that he would have a sufficient inquiry on “Philosopher” in a near future. This statement has led some researchers to look for Plato’s lost book on the “philosopher”. Does the statement really mean that he had in mind to write the book “Philosopher” especially considering the fact that he had written the “Statesman” before this? This paper, by focusing on the different readings, studies the relationship between “Sophist” and “Statesman”, and claims that writing of an independent treatise by Plato, under the name of “Philosopher” was not what he intended to do. In fact, by writing “Sophist” and “Statesman” he had characterized “Philosopher” to his readers. All the characteristics of the “Philosopher” are available in the previous treatises. This article drawing on the internal logic of Plato’s thought, this claim has been investigated from different perspectives.