ارتباط يافته‌هاي سونوگرافي و آزمون‌هاي كبدي با شاخص ضرباني شريان مغزي- مياني و بازيلار در مبتلايان كبد چرب غيرالكلي

Correlation of liver enzymes and sonographic findings with pulsatile index of middle cerebral and basilar arteries in nonalcoholic fatty liver

زمينه و هدف: بيماری كبد چرب غيرالكلی (Nonalcoholic Fatty Liver Disease, NAFLD) يكی‌از شايع‌ترين بيماری‌هايی است كه با افزايش مقاومت عروقی بر هموديناميك مغز تاثير می‌گذارد. هدف از اين مطالعه بررسی تاثير كبد چرب غير‌الكلی و شدت درگيری آن بر مقاومت شريان‌های داخل جمجمه بود. روش بررسی: اين مطالعه به‌صورت يك مطالعه مقطعی- تحليلی در 55 بيمار كبدی مراجعه‌كننده به كلينيك خصوصی شهر تهران و بخش سونوداپلر مركز تحقيقات بيماری‌های مغز و اعصاب ايران در سال‌های 92-1391 انجام شد و طی آن شاخص‌های هموديناميك (Pulsatility Index, PI) شريان‌های مغزی بيماران به‌روش سونوگرافی داپلر ترانس كرانيال (TCD) اندازه‌گيری و با مقادير نرمال مقايسه شد. هم‌چنين ارتباط اين شاخص‌ها با سطح سرمی آنزيم‌های كبد و شدت درگيری كبد در سونوگرافی ارزيابی شد. يافته‌ها: شاخص ضربانی (PI) در شريان قاعده‌ای با 053/0P= و مغزی ميانی با 166/0P= تفاوت معناداری با مقادير نرمال نداشت. هم‌چنين اين شاخص ارتباطی با شدت درگيری سونوگرافيك كبد نداشت (789/0P=) ولی در شريان بازيلار ارتباط معكوسی با سطح سرمی آنزيم‌های كبد وجود داشت (014/0P=). از نظر شدت كبد چرب در سونوگرافی 42% خفيف، 38% متوسط و 20% شديد گزارش شده بود كه هيچ‌كدام از بيماران دچار اختلال عملكرد كبدی نبودند. نتيجه‌گيری: با توجه به افزايش مقاومت عروقی شريان‌های مغزی در بيماری‌های كبدی پيشرفته، عدم تغييرات عروقی را می‌توان ناشی‌از مدت كوتاه بيماری از زمان تشخيص تا انجام TCD، عدم پيشرفته بودن درگيری كبد و تاثيرات درمان انجام‌شده بر بيماران دانست، از اين‌رو جهت بررسی تغييرات عروقی در طی زمان، داپلر عروق مغزی و ماركرهايی مانند K18 و فيبرواسكن مكرر كمك‌كننده خواهد بود.

Background: Nonalcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD) is one of the most wide-spread human diseases that can impair liver function and sometimes progresses to cir-rhosis. Recently NAFLD has been identified as an independent risk factor for cardio-vascular disease. The aim of this study was to investigate the correlation of fatty liver disease and its sonographic severity on the resistance of the intracranial arteries. Methods: This study was a cross-sectional study of 55 patients referred from Gastroen-trology clinic with diagnosis of NAFLD to Sonodoppler department of Iranian Center of Neurological Research. Pulsaltile index as a Hemodynamic parameter of Middle Cerebral (MCA) and basilar Arteries of NAFLD Patients was measured by Trans Cra-nial Doppler (TCD) sonography and the measurements were compared with normal values. Also the association of these indices with serum liver enzymes and sonographic grading of liver involvement was assessed. The analysis was done by SPSS 16. Fre-quency distribution, mean and standard deviation were used in descriptive analysis and statistical test 2 to compare qualitative variables. Results: Pulsatile Index (PI) were normal (MCA, P= 0.166, Basilar, P= 0.053) and there was no significant difference with relation to severity of fatty liver based on so-nography findings (P= 0.789), but serum liver enzyme levels were inversely correlated with basilar artery PI (P= 0.014). Conclusion: Considering the increase of cerebral arteries PI in advanced liver disease, absence of increase in vascular PI of patients in the present study could be attributed to the short duration of disease from diagnosis to perform TCD, lack of advanced liver involvement (absence of liver dysfunction) and the response effect to treatment before the TCD. Therefore, to assess vascular changes over time, repeating the TCD with assess other parameters such as Fibroscan and K18 factor that has more compatibility of liver function, could help to understand the pathophysiology of liver diseases and its effect on vascular resistance.