استفاده از برنامه ريزي آرماني فازي در بودجه ريزي دانشگاهي

Applying Fuzzy Goal Programming in University Budgeting

اهميت تخصيص بهينه منابع در دانشگاهها را مي‌توان از منظر قانون برنامه توسعه بررسي كرد. در اين قانون‌ دانشگاهها در خصوص اجراي سياستهاي دولت وظيفه دارند تا نظام بودجه‌ريزي خود را از بودجه‌ريزي برنامه‌اي به بودجه‌ريزي بر مبناي عملكرد تغيير دهند. هدف اين پژوهش ارايه مدل برنامه ريزي آرماني به منظور تخصيص بودجه براي دانشگاه بود، به نحوي كه از يك سو تخصيص بودجه به برنامه‌ها بر اساس اهميت هر برنامه و از سوي ديگر، تخصيص بودجه به دانشكده‌ها بر اساس سرانه دانشجويي مصوب وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مورد توجه قرار گيرد. با در نظرگرفتن معيارهاي گوناگون در دانشگاه و با توجه به ابهام موجود در تعيين حدود بالا و پايين بودجه در تمام سطوح دانشگاه، مدل برنامه‌ريزي آرماني فازي بودجه ريزي در دانشگاه طراحي شد. نكته مهم در طراحي مدل استفاده از ضريب كارايي- محاسبه شده بر اساس رويكرد تحليل پوششي داده‌ها (DEA) با مدل پايه CCR نهاده‌گرا - براي تعيين ضريب اهميت هرگروه آموزشي به منظور تخصيص بودجه به آن است. همچنين، وزن آرمانها و ميزان اهميت هر برنامه بر اساس مقايسات زوجي را خبرگان تعيين كردند. اين مدل رياضي فازي داراي 5 آرمان، 899 محدوديت و 508 متغير تصميم است. نتايج حل مدل فازي و مقايسه آن با مدل قطعي و داده‌هاي واقعي سال 1389 دانشگاه مورد مطالعه بيانگر بهبود كارايي اين مدل در تخصيص بودجه است، به نحوي كه با صرف بودجه كمتر بهبود چشمگيري در ميزان دستيابي به آرمانها و تابع هدف رخ خواهد داد.

The importance of optimal resources allocation in universities can be examined from the perspective of development plan. In this plan-regarding implementation of government policies- universities have a responsibility to change their budgeting system from plan based to performance based. The purpose of this paper is to construct a GP model to budget allocation for university so that the budget is allocated not only to priority based plan but also to Faculties based on student per Capita by the Ministry of Science, Researches and Technology. Considering the various criteria in the university system and because of Fuzzy uncertainties in the problem parameters, a Fuzzy Goal Programming budgeting model was designed. A gist in designing a model is the use of efficiency coefficient—calculated based on Data Envelopment Analysis approach (DEA) along a basic model of input-oriented CCR-for determining the importance coefficient for each educational group in order to allocate budget. In addition, the weights of goals and the priority of each plan were determined using some paired comparison questionnaires completed by experts. The Fuzzy GP model included 5 goals, 899 constraints and 508 decision variables. Solution results for Fuzzy Model and its comparison with deterministic model and actual data regarding the University studied in 2010 indicated efficiency improvement by this model in budget allocation so that by less budget spending, a significant improvement in achieving the goals and objectives will happened. Keywords: Budgeting, Fuzzy Goal Programming, Data Envelopment Analysis, University Budget.