عنصرسنجي، ساختار و نظم شبكه بلوري دولوميت بر پايه ي داده هاي سنگ نگاري, XRD و XRF (بررسي موردي دولوميت هاي سازند شهبازان، جنوب غرب استان كرمانشاه)

Stoichiometry, structure and ordering of dolomite crystal based on petrography, XRD and XRF data, (a case study of dolomites of Shahbazan Formation dolomits, SW of Kermanshah)

در اين پژوهش دولوميت هاي سازند شهبازان به سن ايوسن در جنوب غربي كرمانشاه به روش سنگ نگاري, XRD و XRF مورد بررسي قرار گرفته اند. پس از بررسي هاي صحرايي دو برش سطحي انتخاب و تعداد 98 نمونه جمع آوري شدند. بر اساس بررسي هاي سنگ نگاري چهار نوع دولوميت در منطقه ي مورد بررسي شناسايي شدند. با استفاده از نتايج XRD، و عنصرسنجي، درجه ي نظم بلوري و درصد دولوميت در نمونه ها تعيين شد. نتايج نشان دهنده ي تشكيل دولوميكريت ها و دولوميكروسپاريت ها در مرحله ي اوليه ي درونزادي (دريايي) در پهنه ي جزر و مدي است. دولواسپاريت ها طي مراحل درونزادي تاخيري و در اثر تكامل و تبلور مجدد دولوميكريت ها و دولوميكرواسپاريت ها به وجود آمده اند. عنصرسنجي در دولواسپاريت ها (با ميانگين 98/52 مول درصد CaCO3) نسبت به دولوميكر يت ها و دولوميكرواسپاريت ها (با ميانگين 69/57 درصد مولي CaCO3) بالاتر است. درجه ي نظم بلوري در دولوميكريت ها و دولوميكرواسپاريت ها (با ميانگين 68/0) نسبت به دولواسپاريت ها (با ميانگين 95/0) پايين تر است. ميانگين نسبت Mg2+/Ca2+ دولوميت هاي مورد بررسي در حدود 73/0 است. چنين استنباط مي شود كه دولواسپاريت ها با توجه به چگونگي عنصرسنجي بهتر و درجه ي نظم بلوري بالاتر نسبت به دولوميكريت ها، دولوميكرواسپاريت ها در اثر تبلور دوباره و دگرساني دياژنتيكي دولوميكريت ها و دولوميكرواسپاريت ها با افزايش اندازه بلورها و نسبت Mg2+/Ca2+ شاره ي دولوميتي ساز به وجود آمده اند. از شواهد ياد شده و نيز با توجه به نبود كاني هاي تبخيري، مي توان گفت كه دولوميت هاي مورد بررسي در شرايط آب و هواي مرطوب و از شاره هاي با نسبت Mg2+/Ca2+ پايين (احتمالاً كمتر از يك) شكل گرفته اند.

In this research, dolomites of Shahbazan Formation (Eocene) in southwest Kermanshah were studied. Two surface sections were measwred and 98 samples were collected. Four types of dolomites were identified based on petrographic examinations. XRD results were used for determination of stoichiometry, degree of ordering and proportion of dolomite in samples. Results suggest that dolomicrites and dolomicrosparites formed during (early marine diagenesis) in tidal flat setting. The dolosparites formed during late stage dolomitization from recrystallization and evolution of dolomicrite and dolomicrosparite precursor. Dolosparites exhibit better stoichiometry (ave. 52.98 mole% CaCO3) than their precursors (ave. 57.69 mole% CaCO3). Degree of ordering in dolosparites is also higher than dolomicrites and dolomicrosparites (ave. 0.95 and o.68 respectively). Average Mg2+/Ca2+ ratio in studied samples is 0.73. Hence it was concluded that dolomicrites and dolomicrosparites evolved into dolosparites during recrystallization and diagenetic alteration. These evidences along with lack of any evaporates suggest these dolomites formed from dolomitizing fluids with relatively low Mg2+/Ca2+ ratio (probably less 1) in humid climate.