اثر دما و غرقابي بر رشد و فعاليت هاي فيزيولوژيك گياهچه كلزا

Effect of temperature and flooding on growth and physiological activities of Canola seedling

غرقابي يكي از مشكلات عمده در زمان كاشت كلزا مخصوصاً در مناطق شمالي كشور مي باشد، كه باعث كاهش سبز شدن و خسارت به گياهچه در مزرعه مي شود. از طرف ديگر وقوع دما هاي پايين در زمان كاشت كلزا باعث هم افزايي اثرات مخرب غرقابي مي شود. بنابراين به منظور بررسي اثر دما و غرقابي بر رشد و فعاليت هاي فيزيولوژيك گياهچه كلزا اين آزمايش در شرايط گلخانه اي در قالب طرح آماري كاملاً تصادفي به روش فاكتوريل در چهار تكرار انجام شد. فاكتور هاي آزمايش شامل طول دوره غرقاب در 5 سطح صفر، 24، 48، 72 و 96 ساعت و دما در چهار سطح 10، 15، 20 و 25 درجه سانتي‌گراد بود كه گياهچه هاي سه برگي كلزا رقم هايولا 401 تحت اين تيمارها قرار گرفتند. بعد از رسيدن گياهچه ها به مرحله سه برگي صفاتي از جمله سطح برگ، زيست توده اندام هوايي، رنگيزه هاي برگ، آنزيم الكل دهيدروژناز و فروكتوز 1 و 6 بيس فسفات آلدولاز اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه روند افزايش زيست توده برگ و ساقه طي تنش غرقاب نسبت به شاهد كند مي شود. بيش‌‌ترين ميزان فعاليت آنزيم الكل‌دهيدروژناز در دماي 25 درجه و تيمار 96 ساعت غرقاب و كم‌‌ترين ميزان فعاليت آن در 10 درجه و صفر ساعت غرقاب مشاهده گرديد. بيش‌‌ترين ميزان فعاليت آنزيم فروكتوز 1 و 6 بيس‌فسفات‌آلدولاز در 72 ساعت غرقاب و 25 درجه و كم‌‌ترين ميزان فعاليت آنزيم فروكتوز 1 و 6 بيس‌فسفات‌آلدولاز در صفر ساعت و 10 درجه مشاهده شد. نتايج حاكي از روند افزايشي فعاليت اين دو آنزيم با افزايش زمان غرقابي و دما مي باشد، نتايج نشان مي دهد با توجه به افزايش فعاليت اين دو آنزيم آثار خسارات تنش غرقاب بر گياهچه كلزا كاهش يافت.

One of the major problems at the time of planting Canola is flooding especially in the northern regions of the country which reduces seedling emergence and damage to the plant in field. On the other hand, the low temperatures at Canola planting time causes synergistic devastating effects of flooding. Thus, in order to investigate the effect of temperature effect and flooding on growth and physiological activities of Canola seedling this experiment was conducted in a completely randomized statistically design at the form of factorial with four replications in greenhouse conditions. The experiment factors included flooding duration at five levels zero, 24, 48, 72 and 96 hours and temperature at four levels 10, 15, 20 and 25 degrees centigrade in which three-leaf seedlings of Canola Hayola cultivar were affected by this treatment. After reaching the seedlings to three-leaf stage the traits such as leaf area, shoot biomass, leaf pigments, alcohol dehydrogenase enzyme and fructose 1and 6 biss phosphate aldolase was measured. The results showed that process of increasing leaf and stem biomass slows down through flooding tension than control. The highest rate of alcohol dehydrogenase enzyme activity at 25 degrees and 96 hours of flooding treatment and its lowest amount of its activity was observed at 10 degrees and zero hour of flooding. The highest amount of fructose 1 enzyme and 6biss phosphate aldolase at 72 hours flooding and 25 degrees and the lowest activity amount of fructose 1 enzyme and 6biss phosphate at zero hour and 10 degrees was observed. The results indicate an increasing trend of the activity of these two enzymes through flooding time and temperature increasing, the results show with respect to increasing the activity of these enzymes the damages of flooding tension on Canola seedling was decreased.