مقايسه تاثير دو روش سخنراني و بسته آموزشي(ماجول) بر دانش و عملكرد پرستاران در رابطه با استانداردهاي حفاظتي كار با داروهاي سيتوتوكسيك

زمينه و هدف: پرستاران به خصوص پرستاران بخشهاي انكولوژي به آموزش مداوم نياز دارند. در برنامه‌هاي آموزشي موجود دو الگوي كلي استاد محور و دانشجو محور مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين مطالعه با هدف مقايسه تاثير دو روش سخنراني و بسته آموزشي ماجول بر دانش و عملكرد پرستاران در رابطه با استانداردهاي حفاظتي كار با داروهاي سيتوتوكسيك انجام شد. روش بررسي: در اين مطالعه نيمه تجربي، كليه پرستاران بخشهاي انكولوژي دخيل در فرايند تجويز داروهاي سيتوتوكسيك در شهر شيراز طي سالهاي 1389- 1390 شامل 86 نفر، انتخاب شدند و بر اساس بيمارستان محل كار به روش تصادفي ساده در سه گروه سخنراني شامل 28 نفر، ماجول 29 نفر و شاهد 29 نفر قرار گرفتند. در يك گروه كلاس آموزشي پنج ساعته به صورت سخنراني برگزار گرديد، در گروه ديگر ماجول آموزشي در اختيار افراد قرار گرفت و در گروه شاهد، مداخله‌اي صورت نگرفت. قبل و هشت هفته بعد از آموزش، جهت بررسي عملكرد از ليست وارسي مشاهده‌اي و براي بررسي آگاهي از پرسشنامه محقق ساخته كه روايي و پايايي آن بررسي و تاييد شد، استفاده گرديد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS ويرايش 16 و آزمونهاي آماري Chi-Square، Paired T Test، ANOVA و Range Tukey در سطح معني‌داري 05/0 تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: ميانگين نمره دانش و عملكرد در گروه سخنراني و ماجول بعد از مداخله نسبت به قبل از آن به طور معني‌داري افزايش داشت(001/0p < ) ولي در گروه شاهد تفاوت معني‌داري به دست نيامد(05/0p > ). همچنين ميانگين تغييرات نمره دانش و عملكرد در گروه سخنراني و ماجول نسبت به گروه شاهد به طور معني‌داري بيشتر بود (001/0p < ) ولي در دو گروه سخنراني و ماجول تفاوت معني‌داري مشاهده نشد (05/0p > ). نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج اين مطالعه، به دليل مزاياي روش آموزشي فراگير محور و مشغله كاري پرستاران و حساسيت شغلي آنها، مي‌توان از ماجول‌هاي آموزشي به عنوان جايگزين مناسبي جهت روش سخنراني استفاده كرد.

Background and Aim: All nurses need continuing education, especially those working in oncology wards. In the current programs, there are just two general patterns for teaching: teacher-centered and student-centered patterns. The aim of this study was to compare the effect of teacher-centered (lecture) and student-centered (module) teaching methods on the knowledge and practice of oncology nurses in relation to safety standards with cytotoxic drugs. Materials and Methods: In this quasi-experimental study, all the nurses in Shiraz (2010-2011), who participated in the prescription of cytotoxic drugs to patients were selected (n=86) and randomly divided into three groups. The module group (n=29) used a self-directed module, the lecture group (n=28) was taught by an experienced lecturer in the classroom for 5 hours, and the control group (n=29) did not receive any intervention. Data in relation to knowledge and practice of oncology nurses in the three groups were collected before and 8 weeks after the intervention using a researcher-made questionnaire and checklist. To analyze the data, paired t-test, Chi-square, one-way ANOVA, and Tukey test were used at 0.05. Results: Knowledge and practice mean scores increased significantly from baseline in both intervention groups (P < .001), but there was no significant difference between the scores for the control group (P > 0.05). Change of knowledge and practice mean scores in lecture and module grous was significantly more than that of the control group (P < 0.001). No considerable difference was observed between the lecture and module groups (P > 0.05). Conclusion: Given the results of the current study, advantages of student-centered educational methods, nursing workload, and the sensitive nature of the nursing profession, modules can be suggested as a suitable alternative method for lecture.