رويكرد "معماري جمعي" در طراحي مجموعه هاي مسكوني-تحليل و بررسي روش هاي مشاركت جمعي در معماري مسكن دوران معاصر

Community Architecture approach in Cluster Housing design-Assessing Methods of participation in contemporary housing design

استفاده از رویكرد "معماری جمعی" و یا روش های مشاركتی معنادار همواره مورد بحث بوده و نكات مثبت و منفی آن موافقان و مخالفان خود را به همراه داشته است. تجارب عملی استفاده از روشهای مشاركتی نشان می دهد، مسكن (مجموعه های مسكونی) بستر مناسبی برای استفاده از روشهای مشاركتی در معماری هستند تا از طریق فهم و درك صحیح الگوهای رفتاری ساكنان بتوان به ارتقاء كیفیت محیط مصنوع و در نهایت بالا بردن میزان احساس جمعی و توسعه افراد بهره جست. در قرن بیستم توجه به استفاده از روشهای مشاركتی كه بتواند محیطی پاسخگو را بوجود آورد در سه دوره قابل بازشناسی است: دوره اول در فاصله پس از جنگ های جهانی تا جنبش های مدنی 1969 صورت می گیرد كه در این دوران بیشتر روش تجربی مشاركتی قابل مشاهده است ، دوره دوم در فاصله سالهای 1970 تا 1985 است كه مباحث نظری مشاركتی در عمل و توسط معماران برجسته مورد استفاده قرار می گیرد و دوره سوم بعد از 1985 به تعیین و تفكیك نقش معمار و كاربر و دیگر افراد دخیل در فرآیند طراحی مشاركتی می پردازد و تاكید آن بر الگوهای رفتاری و درك آن می باشد. در نهایت استفاده از روشهای صحیح مشاركتی در معماری می تواند نتایج موثری در راستای اعتلای زندگی ساكنان به همراه داشته باشد در حالیكه اگر از روشهای صحیح و در مكان مناسب به كار گرفته نشود می تواند نتایج معكوس داشته باشد.

Usage of community architecture approach or different meaningful participation methods in architecture has been always a critical discussion among architects. There are many positive and negative points of this approach in architectural design especially after the World War II. Practical experience shows that the usage of participatory methods in housing design (cluster housing) is suitable to reach an environment according to human needs to improve sense of community and it emphasis on behavioral patterns of users. Assessing practical methods of participation in architecture shows a trend to use participation in housing design after 1960 (esp. Team X group). In the twentieth century the use of participatory methods that created responsible environmental for users can be recognized in three eras: 1. After world war II until civil rights movements of 1960 that some primary practice of participation can be seen. 2. 1970-1985: with theoretical discussion approach of architects and usage of theory in practice by some architects. 3. After 1985: definition of architect, user, client and other stakeholders in participatory design process and emphasis on behavioral patterns of user. Participatory approach in architecture of cluster housing has some benefits: • Development of architectural programming with community • Consider to concept of community in design process • A pattern language system to communicate with users • Architect is a facilitator not a target • Enhancing sense of community in user and architect • New tools and techniques of participation • User in all of design process So, participatory design process in cluster housing can effect on sense of belongings of neighbors and enhance sense of community of inhabitants.