امكان كنترل كرم خراط در باغ‌هاي گردو با استفاده از فرمون جنسي به روش شكار انبوه حشرات نر آفت

Possibility of Leopard Moth Control in Walnut Orchards through Male Mass Trapping Technique, Using Sex Pheromone

كرم خراط Zeuzera pyrina L.)) يكي از آفات مهم چوبخوار در ايران است و داراي ميزبانان مهمي در بين درختان ميوه مي‌باشد. گردو ميزبان اصلي اين آفت بوده و بيشترين خسارت را مي‌بيند. درختان دانه‌دار سيب، گلابي و به از جمله ديگر ميزبانان اين آفت مي‌باشند. در حال حاضر دامنه خسارت آفت استان‌هاي شرقي و مركزي كشور را با شدت بيشتري در برگرفته است. در اين تحقيق، يكي از روش‌هاي نسبتاً جديد و مرسوم كنترل آفت در دنيا كه استفاده از فرمون جنسي مصنوعي آفت به منظور شكار انبوه (حشرات نر) آن است، مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور از فرمون پروانه زنبور مانند (Synanthedon tipoliformis) به تعداد 4، 8، 12 و 16 عدد در هكتار به عنوان چهار تيمار اصلي به همراه تيمار شاهد، هر كدام در پنج تكرار استفاده شد. به منظور نصب فرمون‌هاي جنسي در باغ، از تله دلتا استفاده گرديد. آزمايش به مدت دو سال (1390-1389) در ايستگاه تحقيقات باغباني كمال شهر انجام شد. نتايج به دست آمده نشان داد در سال اول تيمارهاي آزمايشي در پنج گروه و در سال دوم در سه گروه متفاوت قرار گرفتند. ارزيابي تيمارهاي آزمايشي بر اساس شمارش تعداد نفوذ لاروهاي سن يك آفت درون شاخه‌هاي غير خشبي بود. بر اين اساس در سال اول تعداد 16 عدد تله با ميانگين (133/0±84/1) عدد نفوذ و در سال دوم تعداد چهار عدد تله با ميانگين (169/0±66/0) بهترين نتيجه را به خود اختصاص دادند. از اينرو در كرج و مناطق مشابه، باغداران با انجام فراگير و همگاني اين روش به مدت دو سال، مي‌توانند خسارت آفت را به ميزان زيادي كاهش دهند.

Leopard moth, Zeuzera pyrina L., is a xylophagous key pest in Iran. Pest has major hosts in orchards. Walnut is the main host in orchard trees. Other hosts in Iran are apple, pear and Quince. At present, this pest is active in the middle and eastern provinces of Iran. In this study, the efficacy of a new and common method which is mass trapping of male insects by synthetic pheromones was investigated. The test was conducted in a completely randomized block design with 5 treatments and 5 replications. The treatments included control, 4, 8, 12 and 16 pheromone traps/ha. The pheromone of clearwing moth, Synanthedon tipuliformis was used in this study. To install of pheromone traps in orchards, we used delta traps. We carried out this project in two years (1389-90) in two years (1389-1390) obtained in Horticultural Research Station in Kamal shahr, Karaj, indicated that in first and second years treatments can be placed in 5 and 3 statically groups, respectively. Evaluation of experimental treatments done on the base of number of first instars larvae penetrated in to non-woody branches. According to that in first year application of 16 traps with means of 1.84± 0.133 and in second year application of 4 traps with mean of 0.66±0.169 penetration showed the best results. Based on these results, orchards are recommended to do this 2- yearʹs procedure in order to effectively reduce the damage.