فرآيند حذف و نشانداري: محل توليد همخوان‌ها در زبان فارسي

phonological markedness and ellipsis: the place of articulation of consonants

اين پژوهش به بررسي و مطالعه نشانداري مختصه‌اي محل توليد همخوان‌هاي زبان فارسي مي‌پردازد. از آنجا كه روابط ناهمگن در نظام آوايي تعيين كننده هستند، نظام نشانداري سلسله مراتب موجود در نظام آوايي زبان را مطالعه مي‌كند. با بهره‌گيري از چهارچوب پيشنهادي (رايس،2000) در تشخيص روابط نشانداري مختصه‌اي، اين بررسي از ميان معيارهاي مختلف تعيين نشانداري با استفاده از معيار واجي "حذف" نشان مي‌دهد كه پس از چاكنايي‌ها، تيغه‌اي‌ها بي‌نشان‌ترين محل‌هاي توليد همخوان در زبان فارسي هستند. بدنه‌اي‌ها و لبي‌ها نيز محل‌هاي توليد نشانداراند. بنابراين، نشانداري مطلق نيست و مي‌توان آن را بر پيوستار نشانداري نشان داد. همچنين نشان داده مي‌شود كه از يك طرف، بر خلاف نظر عده‌اي از واج‌شناسان، زبان طبيعي بشر داراي نظامي ثابت و از پيش ‌تعيين شدهِ از روابط نشانداري نيست بلكه هر زبان روابط نشانداري را به طور ويژه انتخاب مي‌كند.

This research deals with featural markedness of place of articulation of consonants in Persian. Because of the determining function of uncongenial relations, markedness studies hierarchy in phonological systems. This research, among the proposed criteria by Rice (2000), applies only Ellipsis criteria for determining the existing hierarchical markedness in consonantal relations. It is showed that glottals and coronals constitute the most unmarked consonants for place of articulation. Labials and dorsals are the marked consonants.Then, it is argued that markedness is not an absolute phenomenon in languages.