انضمام مفعول و ارتباط آن با نوع عمل در زبان فارسي

Object Incorporation and Aktionsart in Persian

در اين تحقيق، وقوع انضمام در افعال بر حسب نوع عمل مورد بررسي قرار گرفته است تا مشخص شود كه ارتباط فرايند انضمام با طبقات نمودي فعل چگونه است. بدين منظور، تعدادي از افعال متعدي متعلق به چهار طبقه ايستا، كنشي، پايا و لحظه‌اي از متون نوشتاري و گفتاري انتخاب شده و انضمام­ پذيري آن ها با معيارهايي چون معيار معنايي، جانشيني، مصدرسازي، شم زباني، مبتداسازي، قلب نحوي و افزودن قيد، مورد بررسي قرار گرفته است. يافته­ هاي اين پژوهش نشان مي­ دهد كه فرايند انضمام با نوع عمل فعل در ارتباط است و بسامد وقوع آن در طبقات نمودي مختلف، متفاوت است؛ بدين معني كه افعال ايستا و پايا شرايط حضور در اين فرايند را ندارند، افعال لحظه­ اي استعداد انضمام­ پذيري پاييني دارند. انضمام مفعول عمدتاً در افعال كنشي رخ مي‌دهد، زيرا افعال كنشي تاثير بيشتري برمفعول دارند و بر اساس اصل تصوير‌گونگي فاصله زباني آن ها كاهش مي‌يابد. در افعال انضمامي، از آنجا كه تركيب اسم و فعل دلالت بر مفهوم واحدي دارد، براساس تصوير گونگي تمايل بر اين است كه از نظر ساختاري نيز به صورت واحدي بيان شوند.

This paper explores the interaction between object incorporation and Aktionsart in Persian.First, about 100 transitive verbs of different classes including states, activities, accomplishments, and achievements are gathered from various spoken and written texts. Afterwards, their potentiality to incorporation are examined using criteria such as semantic, substitution, infinitive formation, intuition, topicalization, scrambling, adverb insertion, etc.. The findings show that object incorporation is related to Aktionsart. This process does not occur in states and accomplishments. Few achievement verbs may incorporate their objects. However, almost all activity verbs may incorporate their second arguments if they are non-referential. This high potentiality to incorporation in activities can be explained by the principle of iconicity. Since activities affect their objects more than other classes the linguistic distance between the verb and the object tend to reduce and make a compound verb as a single unit.