بررسي چگونگي درك زمان افعال در چهارچوب معناشناسي پيش فرض براساس نتايج به دست آمده از رديابي چشمي

Eye tracking as a tool for investigating Persian time conceptualization in Default Semantics framework

بر پايه نظريه معناشناسي پيش فرض (default semantics)، زمان مفهومي است ادغامي(merger)كه برخاسته از تركيب منابع معنايي همچون واژگان و ساخت دستوري، پيش فرض هاي شناختي (cognitive defaults)و استنتاج آگاهانه با تكيه بر عوامل بافتي (consciouspragmatic inference) مي باشد. سخنگويان هنگام مواجه شدن با يك فعل خاص، يا آن را جز پيش فرض هاي شناختي خود خواهند يافت و به سرعت و بدون نياز به پردازش ذهني سنگين معناي زماني آن را درك خواهند نمود و يا براي درك زمان آن ناچار به استنتاج آگاهانه با تكيه بر بافت گفتماني خواهند بود، كه در اين شرايط فرايند درك زمان فعل كندتر است؛ چرا كه بار پردازشي طولاني تري را مي طلبد. در اين پژوهش سعي براين است كه با انجام آزمايش رديابي چشمي (eye tracking)به شواهدي عيني دال بر وجود چنين منابع معنايي براي درك زمان در زبان فارسي دست يابيم. در اين آزمون، حركات چشمي تعدادي از سخنگويان بر روي صورت هاي فعلي موجود در 19 متن زبان فارسي بررسي گرديد. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه سخنگويان زبان فارسي براي درك معناي زمان در پاره گفتارها، قايل به پيش فرض هاي شناختي مي باشند و برخي از صورت هاي فعلي نزد آنها صورت هاي پيش-فرض محسوب مي شوند. اما اين پيش فرض ها نسبي و درجه پذيرند. به عبارت ديگر، مي توان صورت هاي مختلف فعلي زبان فارسي را با توجه به اين كه كدام يك از منابع معنايي مفروض در معناشناسي پيش فرض نقش موثرتري در درك زمان آنها ايفا مي نمايند، بر روي يك پيوستار قرار داد. به اين ترتيب كه صورت هاي فعلي كه پيش فرض هاي قوي براي درك زمان محسوب مي شوند و افعالي كه درك زمان آنها صرفاً با تكيه بر استنتاج آگاهانه صورت مي گيرد، در دو انتهاي اين پيوستار و ديگر صورت هاي فعلي در ميانه پيوستار واقع شوند.

According to Default Semantics Theory, time is a merger meaning composed of information sources like: word and structure, cognitive defaults and conscious pragmatic inference. When the speakers encounter a particular verb, they may employ their cognitive defaults and figure out the reference time automatically without effortful processing or they may use conscious pragmatic inference to understand its temporal meaning. In this research we try to achieve objective evidences based on an eye tracking experiment for the involvement of these sources of information in the processing of Persian temporal meaning. In an eye tracking experiment, the eye movements of 30 Persian speakers on the verb expressions of 19 passages have been studied. The results show that Persian speakers rely on their cognitive defaults to understand the temporal meaning of some verb expressions while for other verb expressions, the temporal meaning is understood through conscious pragmatic inference. So the verb expressions could be assumed on a continuum. Some of them are strong defaults to refer to a particular time but understanding the temporal reference of some should only be possible through conscious inference and the rest of them would be placed in the middle.