بررسي رابطه‌ي شرطي بين بازار جهاني نفت و بازدهي سهام صنايع منتخب در ايران

Investigation the Conditional Relationship between the World Oil Market and Returns of Selected Industries’ Stocks in Iran

بررسي رابطه‌ي شرطي بين بازار جهاني نفت و بازدهي سهام صنايع منتخب در ايران مهديه رضاقلي زاده * استاديار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران mahdieh_rezagholizadeh@yahoo.com كاظم ياوري دانشيار گروه اقتصاد دانشگاه تربيت مدرس kyavari@modares.ac.ir بهرام سحابي استاديار گروه اقتصاد دانشگاه تربيت مدرس، sahabi_b@modares.ac.ir تاريخ دريافت: 08/11/91 تاريخ پذيرش: 10/09/92 چكيده با توجه به اين كه رابطه‌ي بين بازار جهاني انرژي (نفت) و بازار سهام هر كشور اهميت فراواني در قيمت‌گذاري و انتخاب سبد دارايي‌ها دارد، مطالعه حاضر بر آن است تا با تبيين مدل قيمت‌گذاري دارايي سرمايه‌اي شرطي پتنگيل و همكاران (1995) و در قالب مدل چندعاملي آربيتراژ، تاثير شرطي عوامل مختلف ريسك (ريسك قيمت نفت، ريسك بازار، چولگي و كشيدگي) را در وضعيت صعودي و نزولي بازارها بر بازده‌ي سهام صنايع منتخب فعال در بورس اوراق بهادار تهران طي دوره‌ي 90-1384 مورد بررسي قرار دهد. بررسي روابط فوق با استفاده از يك رگرسيون دو مرحله‌اي انجام مي‌گيرد كه با توجه به ماهيت داده‌ها، مدل‌سازي در مرحله اول بر اساس مدل‌هاي سري زماني و در مرحله‌ي دوم با تكيه بر الگوهاي پانل ديتا و به‌كارگيري تخمين زن‌هاي اثرات ثابت و تصادفي مي‌باشد. نتايج به دست آمده از برآورد مدل‌هاي شرطي بيانگر اين است كه رابطه‌ي ريسك قيمت نفت با بازده‌ي سهام صنايع مورد مطالعه در وضعيت صعودي بازار جهاني نفت، مثبت و در بازار نزولي، منفي بوده و اين ضرايب نامتقارن مي‌باشند. لذا مي‌توان گفت تغييرات به وجود آمده در بازار جهاني نفت، داراي رابطه‌اي معني‌دار با بازده‌ي سهام صنايع منتخب در هر دو وضعيت صعودي و نزولي بازار جهاني نفت بوده و تاثير نامتقارن و قابل ملاحظه‌اي بر بازدهي مي‌گذارد. هم‌چنين نتايج نشان دهنده وجود يك رابطه‌ي مثبت (منفي) و معني‌دار بين ريسك بازار با بازده‌ي سهام در وضعيت صعودي (نزولي) بورس اوراق بهادار تهران مي‌باشد. طبقه بندي JEL: G20، P34 كليد واژه: ريسك، بازده، مدل چند عاملي شرطي، بورس اوراق بهادار تهران

Investigation the Conditional Relationship between the World Oil Market and Returns of Selected Industries’ Stocks in Iran Mahdieh. Rezagholizadeh Assistant Professor, Department of Economics, University of Mazandaran, m.gholizadeh@umz.ac.ir Kazem Yavari Associate Professor, Department of Economics, Tarbiat Modares University, kyavari@modares.ac.ir Bahram Sahaabi Assistant Professor, Department of Economic, Tarbiat Modares University, m.gholizadeh@umz.ac.ir Received: 2013/01/27 Accepted: 2013/12/01 Abstract Given the importance of the relationship between world energy (oil) market and Stock market performance on the pricing and composition of asset portfolios, this study investigates the conditional effect of various risk factors (Oil price risk, Market risk, Skewness and Kurtosis) in the returns of selected industries’ stocks in up and down markets over the period 1384 to 1390 by using the approach of Pettengill et al. (1995) and multifactor arbitrage pricing model framework. The estimation approach in this study involves two steps. Due to the nature of data, modeling in the first step is based on a daily time series regression model and in the second step on pooled data using fixed and random effects. The results of the conditional models indicate a positive relationship between oil price risk and returns of selected industries’ stocks in up world oil market and a negative one in down markets. The relevant coefficients are asymmetrical. These results show that there is a significant relationship between world oil price changes and returns on the selected stocks in both up and down oil markets. The results further indicate that there is a significant and positive (negative) relationship between market risk and returns to stocks in up (down) Tehran stock market periods. JEL Classification: G20, P34 Keywords: Risk, Return, Multi- Factor Conditional Model, Tehran Stock Exchange.