مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي اثر تجديد ساختار بازار بر كارايي فني نيروگاه هاي حرارتي در ايران

چكيده فارسي :

بررسي اثر تجديد ساختار بازار بر كارايي فني نيروگاه هاي حرارتي در ايران محمدعلي متفكرآزاد استاد اقتصاد دانشگاه تبريز motafakker@tabrizu.ac.ir محسن پورعبادالهان كويچ استاديار اقتصاد دانشگاه تبريز، mohsen_p51@hotmail.com فيروز فلاحي دانشيار اقتصاد دانشگاه تبريز، firfal@yahoo.com رضا رنجپور استاديار اقتصاد دانشگاه تبريز، rranjpour@yahoo.com سكينه سجودي * دانشجوي دكتراي اقتصاد دانشگاه تبريز s_sojudi@tabrizu.ac.ir تاريخ دريافت: 08/11/91 تاريخ پذيرش: 6/11/92 چكيده توسعه‌ي جوامع همواره با افزايش تقاضا براي انرژي برق همراه بوده است. اين امر سبب شده تا زمينه سازي براي افزايش كارايي در توليد اين انرژي از اهميت بسياري به‌ويژه در كشورهاي درحال توسعه برخوردار باشد. درچند دهه‌ي اخير، بسياري از كشورها براي دستيابي به سطح كارايي فني مناسب اقدام به اصلاح ساختار بازار برق و افزايش رقابت در اين بازار كرده اند . در ايران نيز با افتتاح بازار برق در سال 1382 اصلاحات زيادي در ساختار بازار برق كشور به وقوع پيوست. اكنون، پس از گذشت حدود يك دهه از اعمال اين اصلاحات در ساختار بازار برق كشور، بررسي اثر اين اصلاحات بر عملكرد عرضه كنندگان برق كشور ضروري بوده و مي تواند در ادامه‌ي مسير صنعت برق كشور و هم‌چنين اعمال اصلاحات مشابه در ساير صنايع شبكه اي، راهگشا باشد. هدف اين مطالعه، بررسي اثر تجديد ساختار بازار برق بركارايي فني نيروگاه هاي كشور است. به اين منظور ابتدا كارايي فني 35 نيروگاه حرارتي طي دوره 1378 تا 1390 به روش تصادفي ناپارامتريك پوششي داده‌ها (StoNED) محاسبه و سپس با به‌كارگيري روش پنل ديتا توبيت اثر تجديد ساختار بر كارايي فني محاسبه شده تخمين زده مي‌شود. نتايج نشان دهنده‌ي اثر مثبت تجديد ساختار بازار برق بر كارايي فني نيروگاه هاي بخاري و گازي مي باشد. بر اساس نتايج به دست آمده، ايجاد بازار برق، كارايي فني اين نيروگاه‌ها را بيش از 6/2 درصد افزايش داده است. طبقه بندي JEL:L94 C14, C51, C61, D24, L33, L51 كليد واژه ها: صنعت برق، تجديد ساختار، كارايي فني، نيروگاه هاي حرارتي، روش تصادفي ناپارامتريك پوششي داده‌ها، پنل ديتا توبيت.