تحليل تجزيه‌ي ساختاري انتشار دي اكسيد كربن (CO2) صنعتي ايران با رويكرد داده- ستانده

Structural Decomposition Analysis of Carbon Dioxide (CO2) Emissions in Iranian Industry: An Input-Output Approach

تحليل تجزيه‌ي ساختاري انتشار دي اكسيد كربن (CO2) صنعتي ايران با رويكرد داده- ستانده محمد حسن فطرس * استاد دانشكده‌ي اقتصاد و علوم اجتماعي دانشگاه بوعلي سينا همدان fotros@basu.ac.ir جواد براتي پژوهشگر گروه اقتصاد شهري جهاددانشگاهي مشهد، j_baraty@yahoo.com مريم رسول زاده پژوهشگر گروه اقتصاد شهري جهاد دانشگاهي مشهد، mrasoulzadeh@gmail.com تاريخ دريافت: 05/12/91 تاريخ پذيرش: 14/10/92 چكيده ذخاير عظيم سوخت‌هاي فسيلي كشور توجه جدي به صرفه‌جويي در مصرف انرژي را كمرنگ و دامنه‌ي اتلاف در اين زمينه را گسترده كرده است. به دليل تجهيزات فرسوده و ساختار سنتي بسياري از صنايع و محدوديت داده‌ها، مطالعات اندكي در اين خصوص براي بخش صنعت كشور انجام گرفته است. اين مطالعه با رويكرد تجزيه‌ي ساختاري، تغييرات در انتشار CO2 را با استفاده از جداول داده-ستانده 1370، 1375 و 1380 براي بخش‌هاي مختلف صنعتي، طي دوره‌هاي 75-1370 و 80-1375 بررسي و عوامل اصلي تغييرات انتشار را تجزيه و تحليل ميكند. در هر دو دوره، سطح تقاضاي نهايي مهم‌ترين عامل موثر بر افزايش انتشار CO2 بوده است. روند تحولات ساختاري صادرات بهبود يافته، بهطوري‌كه اثري كاهنده بر انتشار داشته است. توسعه فناوري صنايع، اگرچه تاثيري اندك بر كاهش انتشار داشته، با اين وجود بهبود در سطح صادرات به عنوان عاملي در جهت كاهش انتشار طي دوره‌ي 80-1375 بوده است. بهبود در كارايي انرژي از مهم‌ترين عوامل كاهش انتشار CO2 در فعاليت‌هاي «حمل و نقل»، «تصفيه و توليد فرآورده‌هاي نفتي»، «توليد ساير محصولات كاني غيرفلزي» و «توليد فلزات اساسي»بوده است. براي كاهش انتشار لازم است هم‌چنان توجه ويژه‌اي به اين عامل صورت گيرد. طبقه بنديJEL :Q43، Q48، C67، O13، L6 كليد واژه: انتشار دي اكسيد كربن، تجزيه‌ي ساختاري، جدول داده-ستانده، كارايي انرژي.

Structural Decomposition Analysis of Carbon Dioxide (CO2) Emissions in Iranian Industry: An Input-Output Approach M.H. Fotros Professor, Faculty of Economics and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, fotros@basu. ac. ir Javad Barati Researcher, Department of Urban Economics, Iranian Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR) of Mashhad, j_baraty@yahoo.com Maryam Rasoulzadeh Researcher, Department of Urban Economics, Iranian Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR) of Mashhad, mrasoulzadeh@gmail.com Received: 2013/02/23 Accepted: 2014/01/04 Abstract Immense reserves of fossil fuels in Iran have undermined attention to energy conservation and led to increased wastage of energy. There has also been little research into energy efficiency in Iranian industry due to data limitations, outdated equipment and traditional structure of many industries. This study uses the structural decomposition approach to survey changes in CO2 emissions in Iranian industrial sectors using input-output tables for the years 1370, 1375 and 1380. We analyze the main factors that have caused emissions to change. Marginal demand has been the most important factor responsible for increased CO2 emissions in both periods (1370-1375 and 1375-1380). The structural changes in exports have reduced industrial emissions. Technological improvements and industrialization have had a mince impact on reducing emissions. Increased exports, however, have led to reduced emissions for the 1375-1380 period. During the two periods, improvements in energy efficiency have been the most important factors in reducing CO2 emissions in the “transportation”, “refining and production of petroleum products”, “production of other non-metallic mineral” and “production of basic metals” subsectors. It seems that for greater reduction in CO2 emissions particular attention should be paid to this factor. JEL Classificati: Q43, Q48, C67, O13, L6 Keywords: CO2 Emissions, Structural Decomposition, Input-Output Table, Energy Efficiency.