بررسي اثر تكانه‌هاي نفتي بر عملكرد اقتصاد ايران يك مدل رانت جويي با رويكرد DSGE

Oil, Institutions and Rent-Seeking in the Iranian Economy: A DSGE Approach

بررسي اثر تكانه‌هاي نفتي بر عملكرد اقتصاد ايران يك مدل رانت جويي با رويكرد DSGE حميد ابريشمي استاد دانشكده‌ي اقتصاد دانشگاه تهران، abrihami@ut.ac.ir محسن مهرآرا دانشيار دانشكده‌ي اقتصاد دانشگاه تهران، mmehrara@ut.ac.ir حميد زمان زاده * دانشجوي دكتراي اقتصاد دانشگاه تهران، h. zamanzadeh@mbri.ac.ir تاريخ دريافت: 25/02/92 تاريخ پذيرش: 19/08/92 چكيده بر اساس مطالعات انجام شده، تكانه‌هاي نفتي از مهم‌ترين عوامل موثر بر عملكرد اقتصاد ايران هستند. الگوسازي اقتصادي در چارچوب رويكرد تعادل عمومي تصادفي پويا، يكي از بهترين ابزارها براي دستيابي به شناخت مكانيسم انتشار تكانه‌هاي مختلف به ويژه تكانه‌هاي نفتي و اثرات نهايي آن بر عملكرد متغيرهاي كلان اقتصادي به ويژه توليد و تورم است. اين مقاله يك الگوي تعادل عمومي تصادفي پوياي كينزي جديد ، براي الگوسازي مكانيسم انتشار تكانه‌هاي نفتي در كوتاه‌‌مدت و بلندمدت در اقتصاد ايران ارايه مي دهدكه در آن بر رانت جويي و نقش ويژه‌ي نهادها در انتقال تكانه‌هاي نفتي تاكيد مي‌شود. پارامترهاي الگوي ارايه شده به روش بيزين تخمين زده شده و ارزيابي آن از طريق بررسي معيارهاي مختلف و مقايسه‌ي نتايج شبيه سازي شده و واقعيت هاي مشاهده شده متغيرهاي كلان اقتصاد ايران طي فصل اول 1367 تا فصل چهارم 1389، بيانگر برازش نسبتاً مناسب الگو است. به منظور بررسي پويايي-هاي متغيرهاي مهم اقتصادي نسبت به تكانه‌هاي مختلف به ويژه تكانه‌هاي نفتي، توابع واكنش آني ارايه شده است. نتايج بيانگر اين است كه يك تكانه‌ي مثبت نفتي اگرچه در كوتاه‌‌مدت از كانال افزايش تقاضاي كل و نيز افزايش عرضه‌ي كالاي عمومي موجب افزايش توليد غيرنفتي مي‌شود، اما در بلندمدت از مسير رانت جويي و تضعيف نهادي، موجبات كاهش توليد غيرنفتي را فراهم مي‌كند. طبقه بندي JEL: Q30, E63, E02, C63 كليد واژه: تكانه‌هاي نفتي، تعادل عمومي تصادفي پويا، رانت جويي، اقتصاد ايران

Oil, Institutions and Rent-Seeking in the Iranian Economy: A DSGE Approach Hamid Abrishami Professor, Faculty of Economics, University of Tehran, abrihami@ut.ac.ir Mohsen Mehrara Associate Professor, Faculty of Economics, University of Tehran, mmehrara@ut.ac.ir Hamid Zamanzadeh Ph.D Candidate in Economics, University of Tehran, h.zamanzadeh@mbri.ac.ir Received: 2013/05/15 Accepted: 2013/11/10 Abstract Based on studies, oil shocks are one of the most important factors affecting Iranian economic performance. Dynamic Stochastic General Equilibrium model is one of the best tools for understanding how different shocks, noticeably oil shocks, are propagated, and their eventual impact on macroeconomic variables, particularly GDP and inflation. This study presents a DSGE model for analysis of how oil shocks are propagated in the Iranian economy in the short and long term. This Model emphasizes rent-seeking behavior and the special role of institutions in the propagation of oil shocks. The parameters of the model are estimated using a Bayesian approach. Comparison of simulated results and the actual macroeconomic variables in Iran during 1367 to 1389 indicate that the model has good predictive power. We use impulse response functions to simulate how important economic variables respond to oil shocks. The results show that a positive oil shock in the short run leads to an increase in non-oil output due to expansion of demand and increasing production of public goods. However the same shock leads to decreasing non-oil output in the long run due to rent-seeking behavior and weakened institutions. JEL Classification : C63, E02, E63, Q30 Keywords: Oil shocks, Dynamic Stochastic General Equilibrium, Rent-seeking, Iranian Economy.