ارزيابي اثرات بافت خاك بر رشد و عملكرد زعفران (Crocus sativus L.)

Evaluation of the effects of soil texture on yield and growth of saffron (Crocus sativus L.)

به منظور مطالعه اثرات بافت خاك بر عملكرد گل و بنه زعفران، آزمايشي در سال زراعي 93-1392 در دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تيمار و چهار تكرار در جعبه اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي عبارت بودند از: 1- 100% خاك مزرعه + كود گاوي، 2-70% خاك مزرعه + 30% ماسه‌بادي، 3- 70% خاك مزرعه + 30% ماسه‌بادي + كود گاوي و 4- 70% ماسه‌بادي + 30% خاك مزرعه + كود گاوي. نتايج آزمايش بيان گر اثر معني دار بافت خاك بر تمامي صفات مربوط به عملكرد گل و بنه زعفران بود. مقايسه ميانگين ها نشان داد كه بيشترين وزن تر گل، وزن خشك كلاله (به ترتيب 59/1 و 10/0 گرم در هر جعبه كاشت) و وزن خشك گلبرگ (12/0 گرم در هر جعبه كاشت) در تيمار 70% ماسه + 30% خاك + كود گاوي به دست آمد. بيشترين تعداد بنه با قطر 3-2 سانتي-متر، در تيمار 70% خاك + 30% ماسه + كود گاوي (75/3 عدد در هر جعبه كاشت) و بيشترين تعداد بنه با وزن 6-3 (75/1 عدد در هر جعبه كاشت) و 9-6 گرم (25/1 عدد در هر جعبه كاشت)، در تيمار 70% ماسه + 30% خاك + كود گاوي به دست آمد. افزون بر اين، كمترين مقادير اكثر صفات مورد مطالعه در تيمار 100% خاك مزرعه + كود گاوي مشاهده شد. به طور كلي، كاشت زعفران در خاك داراي بافت سبك موجب بهبود رشد بنه و افزايش عملكرد گل و كلاله شد. بنابراين، به نظر مي رسد مي توان با كاشت زعفران در زمين هاي داراي بافت مناسب و يا از طريق اصلاح خاك و سبك تر كردن بافت خاك مزرعه، عملكرد گل و بنه گياه زعفران را افزايش داد.

This experiment was conducted to study the effect of soil texture on flower and corm yield of saffron. This experiment was carried out based on Randomized Complete Block Design with four treatments and four replications in box at Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, in 2011. Treatments included of: 1- 100% field soil + cow manure, 2- 70% field soil + 30% sand, 3- 70% field soil + 30% sand + cow manure and 4- 70% sand + 30% field soil + cow manure. Results showed that the effect of soil texture was significant on all flower and corm properties. The highest flower and stigma fresh weight per box (1.59 and 0.10 g, respectively) and petal dry weight (0.12 g) were observed in 70% sand + 30% field soil + cow manure. The highest corm number in 2-3 cm diameter per box was obtained in 70% field soil + 30% sand + cow manure (3.75 numbers). Treatment of 70% sand + 30% field soil + cow manure produced the highest corm number in 3-6 g (1.75 numbers) and 6-9 g (1.25 numbers) per box, but the lowest values of most studied indices were obtained in 100% field soil + cow manure. Generally, our results indicated that light soil texture has more advantages than heavy soil texture in saffron cultivation. Therefore, soil modification through lighter soil application can improve saffron flower and corm yield.