ارزيابي توصيفي و تنوع ژنتيكي برخي ژنوتيپ‌هاي اميد‌بخش گردو در استان زنجان

Descriptive Assessment and Genetic Diversity of some Promising Walnut Genotypes in Zanjan Province

به دنبال سرماي ديررس بهاره در سال 1389 در مجتمع كشت و صنعت كشاورزي خرمدره استان زنجان، تعداد پانزده ژنوتيپ اميدبخش گردو با واكنش فرار از سرمازدگي، اتيكت‌گذاري شدند. خصوصيات درخت، ميوه و مغز ژنوتيپ‌ها بر اساس توصيف‌نامه IPGRI ارزيابي و تنوع ژنتيكي، تمايزگذاري و گروه‌بندي آن‌ها نيز با استفاده از 13 نشانگر ريزماهواره ارزيابي شد. سيزده نشانگر SSR مورد استفاده توانست 37 آلل را در اندازه‌هاي بين 209 تا 308 جفت باز شناسايي كند. ميانگين تعداد آلل‌ها براي 13 مكان ژني 84/2 بود. از بين نشانگرها، جايگاه‌هاي WGA276 و WGA071 به ترتيب از بالاترين و پايين‌ترين توانايي ايجاد تمايز در بين ژنوتيپ‌ها برخوردار بودند. گروه‌بندي مورفولوژيكي و ملكولي تنوع ژنتيكي زيادي را در بين ژنوتيپ‌ها نشان دادند، ليكن همخواني كمي بين نتايج دو نوع كلاستربندي به دست آمد. اگرچه تمامي ژنوتيپ‌هاي ارزيابي شده از نظر ديربرگدهي و توليد جوانه‌هاي بارده در شاخساره‌هاي انتهايي و جانبي مطلوب بودند، بااين‌وجود ژنوتيپ T36R67 با توجه به كثرت حضور صفات مطلوب به ويژه از نظر خصوصيات مغز، به عنوان يكي از ژنوتيپ‌هاي كانديد براي ارزيابي‌هاي تكميلي و استفاده در تلاقي‌هاي هدفمند به‌نژادي پيشنهاد مي‌شود.

Following the occurrence of spring frost in Khorramdarreh Agro- Industry farm in Zanjan province, Iran, during 2010, fifteen walnut promising genotypes showing frost escape response were selected. Tree, fruit and kernel characteristics of selected genotypes were assayed according IPGRI descriptors. Meanwhile, the genetic diversity, distinction and classification were also assessed using microsatellite markers. The 13 SSR primers produced 37 bands across 15 genotypes, with an average of 2.84 polymorphic fragments per primer. The number of amplified bands varied from 2 to 4 with size of amplicons ranging from 209 to 308 bp. Two loci WGA276 and WGA071 were the highest and lowest distinguishable among genotypes, respectively. Cluster analysis based on both morphological and molecular data clarified the relatively large genetic distance among genotypes. However, clustering of genotypes within the genotypes showed low similarity when morphological and molecular derived dendrograms were compared. Although all evaluated genotypes were appropriate referring to leafing late and producing fruitful buds in terminal and lateral shoots, however, genotype T36R67 generally showed high quality characteristics and is good candidate for further complementary assessments and using in breeding programs.