اثر گرده‌افشاني بر تشكيل ميوه و ارزيابي خصوصيات فنولوژيكي، پومولوژيكي و مورفولوژيكي برخي ارقام وارداتي گيلاس در شرايط استان خراسان رضوي

Effect of Pollination on Fruit Set and Evaluation of Phenological, Pomological and Morphological Characteristics of some Introduced Sweet Cherry Cultivars Under Khorasan Razavi Province

خودناسازگاري و دگرناسازگاري يكي از عوامل مهم محدودكننده توليد گيلاس است. با توجه به وجود برخي ارقام خودبارور خارجي گيلاس در كشور، اين مطالعه با هدف بررسي سازگاري شش رقم وارداتي قرمز دورفي كلون تري، ساميت، استلا، سامبرست، سابيما، بلاماركا و رقم داخلي سياه مشهد در شرايط استان خراسان رضوي در سال‌هاي 92-1389 انجام شد. بررسي عادت گلدهي نشان داد كه در بيشتر ارقام گل روي سيخك و شاخه يكساله تشكيل مي‌شود ولي تشكيل ميوه عمدتاً در سيخك ها اتفاق افتاد. بين ارقام مورد مطالعه از نظر قدرت رشد رويشي (ارتفاع، عرض تاج و حجم تاج) تفاوت معني‌داري وجود داشت. ارقام ساميت و سان برست به ترتيب بيشترين و كمترين رشد رويشي را داشتند. رقم بلاماركا زودگل‌ترين (7 فروردين) و رقم ساميت ديرگل‌ترين (17 فروردين) ارقام بودند و از اين نظر، يك تفاوت ده روزه بين ارقام مشاهده شد. طول دوره گلدهي در يك دامنه 10-5 روزه بود. ارقام از نظر متوسط وزن ميوه متفاوت بودند، به طوري كه رقم سان برست با 83/9 گرم و رقم بلاماركا با 14/3 گرم به ترتيب بيشترين و كمترين متوسط وزن ميوه را داشتند. نتايج اين تحقيق همچنين نشان داد كه ارقام ساميت، سابيما، بلاماركا، و سياه مشهد خودناسازگار و ارقام استلا، قرمز دورفي كلون تري و سامبرست در شرايط استان خراسان رضوي خود بارورند.

Self and cross-incompatibility is one of the limiting factors in sweet cherry production. Scince some self-compatible exotic sweet cherry cultivars have been recently introduced to Iran, this study was conducted to investigate adabtibility of six introduced cultivars Summit, Red Dorfi clone 3, Sunburst, Samba, Blamarka and a local cultivar Siah Mashhad in Khorasan Razavi, Mashhad, Iran during 2010-2013. In most cultivars, flower buds were formed and developed on spurs, however flower formation in annual shoots was also observed. There were significant differences among cultivars for vegetative characters (height, width, crown volume and current season vegetative growth). Cultivars Summit and Sunburst had the highest and the lowest vegetative growth, respectively. There was 10 days variation in start of flowering time. Blamarka and Summit were early (27 March) and late (6 April) blooming cultivars, respectively. The results showed that fruit weight of cultivars was significantly different and Blamarka (3.14 g) and Sunburst (9.83 g) had the lowest and the highest fruit weight, respectively. Summit, Samba, Blamarka, and Siah-Mashhad were self-incompatible and cultivars Stella, Red Dorfi clone 3 clone and Sunburst were self-compatible under Khorasan Razavi province conditions