بررسي سازماندهي مواد غيركتابي در كتابخانه‌هاي مركزي دانشگاه‌هاي منتخب شهر تهران

Organization Of Non-Book Materials In Central Libraries Of Selected Universities Of Tehran

 زمينه و هدف: سازماندهی و استفاده از منابع غيركتابی در ارتقای كيفی آموزش و پژوهش امری ضروری است؛ لذا هدف از اين مطالعه ارزيابی و تعيين سازماندهی مواد غيركتابی در كتابخانه‌های مركزی دانشگاه‌های منتخب شهر تهران می‌باشد.  روش بررسی : مطالعه حاضر پيمايشی و از نوع توصيفی مقطعی بود كه در سال 1391 انجام شد. جامعه‌ی آماری را كتابخانه‌های مركزی دانشگاه‌های شهر تهران تشكيل می‌دادند. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسش نامه‌ای در سه بخش، انجام گرديد. روايی آن از طريق ملحوظ داشتن نظريات متخصصان و پايايی با روش آلفا كرونباخ مورد سنجش قرار گرفت كه برابر 88% بود. تحليل داده‌ها با SPSS ويرايش 12 و EXCELL صورت گرفت. نتايج با استفاده از آمار توصيفی و تحليلی ارائه گرديد.  يافته‌ها : بيشترين مواد غيركتابی كه سازماندهی شده‌اند، پايان­نامه و الواح­ فشرده بودند. بيشتركتابخانه­های اين جامعه آماری از نظام رده­بندی كنگره برای فهرست­نويسی منابع و همه كتابخانه­ها از قواعد انگلوآمريكن برای فهرست نويسی استفاده می‌كردند. درخصوص آشنايی كتابداران با فهرست‌های پيوسته(اپك)4 كتابخانه معادل80% با كتابخانه‌ی كنگره آمريكا( LC ) و 3 كتابخانه برابر با 60% با كتابخانه‌ی ملی ايران آشنايی كامل داشتند و همچنين 4 كتابخانه از نرم افزار نوسا استفاده می‌كردند و همه كتابخانه‌ها(100%) نيز با سيستم عامل ويندوز آشنا بودند.  نتيجه‌گيری: سازماندهی مواد غيركتابی در كتابخانه ‌ های مورد مطالعه از وضعيت مطلوبی برخوردار نيست و تفاوتهايی در سازماندهی انواع منابع مورد مطالعه مشاهده می ‌ گردد.

 Background and Aim: Organization and utilization of non-book materials is an essential issue; therefore, this study aims to evaluate the organization of non-book materials in central libraries of selected universities of Tehran.  Materials and Methods: The present survey has been conducted as a cross-sectional, descriptive study in 2012. The population consisted of central libraries of selected universities of Tehran. Data gathering instrument was a questionnaire divided into three sections. The validity of the questionnaire was checked by the professionals of the field and its reliability turned out to be 88% using Cronbachʹs alpha test. Data analysis was performed with SPSS and excel. The findings were presented using descriptive and analytic statistics.  Results: Most of non-book cataloged and indexed materials are theses and compact discs (CDs). Most of the libraries of this study use the Library of Congress Classification System for organizing their materials, and all of them (100%) apply Anglo-American rules for cataloging. Regarding the staff of libraries, 40 (95%) had academic degrees in library studies. As to their familiarity with OPEC, 4 libraries ( 80%) were familiar with Library of Congress (LC) and 3 ( 60%) were familiar with National Library of Iran. NOSA software was used in 4 ( 80%) libraries , and Windows operating system in all (100%).   Conclusion: Based on the results of the present study, it can be concluded that the organization of non-book materials in these libraries is not as desired.