تجلي نمادها در قالي ارمني باف ايران

Manifestation of Symbols in Armenian Woven Rugs

ارمني باف، در فرش شناسي ايران قالي ايراني ست كه از زمان سكونت ارمنيان در ايرانِ عهد صفوي به وسيله ايرانيان ارمني، در مناطقي از ايران، با حفظ ويژگي هاي اصيل قالي ايراني، و متاثر از فرهنگ قاليبافي ارمنستانِ قديم، بافته مي شد. از مشتركات قالي ايراني و ارمني مي توان به نقوشي خاص اشاره كرد كه گاه، "نگاره هاي معنادار" يا "نماد" ناميده شده اند. قالي ارمني باف نمادهايي دارد: از نماد "آب واژدها" گرفته تا نماد هاي "اس شكل"، "چليپايي"، "عقاب"، و"ماهي". نظر به كمبود مطالعات انجام شده در باره قالي ارمني باف، هدف پژوهش اين است كه با معرفي و تحليل نمادهاي قالي ارمني باف ، به شناخت مشتركات فرهنگي و هنري دو قوم بزرگ ايراني و ارمني در قالي ارمني باف بپردازد؛ و مسيله اثرپذيري قالي ارمني باف از سنت قاليبافي ايراني (ايراني بودن قالي ارمني باف) را آشكار سازد. روش تحقيق تحليلي-توصيفي و شيوه جمع آوري اطلاعات كتابخانه اي و ميداني است. پس از تحليل نمادها اين نتيجه حاصل شدكه در اين بيان نمادين، گاه هدف هنرمند مفهوم اسطوره اي و يا ديني و آييني بوده و گاه سودمندي و فايده رساني گياه يا حيوان مدنظر بوده است و هم چنين پژوهش نشان داد كه قالي ارمني باف ايران، يك قالي ايراني ست كه از نظر نقشه كاملا تحت تاثير مضامين سنت قاليبافي ايراني قرار دارد.

In carpet studies, Armani-baf (Armenian woven) is an Iranian carpet, woven since the settlement of Armenians in Safavid era Iran by Iranian-Armenians in some local provinces of Iran, preserving the original features of Iranian carpet and influenced by ancient Armenian tradition of carpet weaving. One of the similarities between Iranian and Armenian rugs can be referred to as especial motifs, sometimes called “meaningful designs” or “symbols”. Thus Armani-baf rug has motifs and symbols: from “Water and Dragon” patterns, to “S shaped”, “Cross shaped”, “Eagle” and “Fish” patterns. Considering the lack of adequate research relevant to Armani-baf rugs, the main goal of this paper is to identify the artistic and cultural similarities between two great nations of Iranians and Armenians through introduction and analysis of symbols in Armani-baf rugs; and to reveal the influences of Iranian tradition of carpet weaving on Armani-baf rugs (Armani-baf rugs being considered as Iranian). This paper is based on fieldwork and library sources and uses descriptive- analytical method. Analysis of the symbols led to the conclusion that in this symbolic expression sometimes the purpose of the artist was a mythical or religious concept and sometimes the usefulness of plants or animals was considered. Also, the research shows that Iranian Armani-baf rug is an Iranian rug which is quite influenced by Iranian carpet tradition in its design.