تاثير متغيرهاي اجتماعي بر كاربرد متغيرهاي زباني فارسي

تاثير متغيرهاي اجتماعي بر كاربرد متغيرهاي زباني فارسي در نهبندان: ساخت هجا، عناصر ساخت واژي و نحوي عباسعلي آهنگر محبوبه شاهسوار تاريخ دريافت: 20/6/90 تاريخ پذيرش: 29/10/92 چكيده زبان به عنوان پديده‌اي اجتماعي همواره تحت‌تاثير عوامل گوناگون دچار تغييراتي مي‌شود كه از مهم‌ترين اين عوامل مي‌توان به جنسيت، سن و تحصيلات به عنوان متغيرهاي اجتماعي اشاره‌ كرد. با ‌توجه به اهميت اين متغيرها در ايجاد گوناگوني‌هاي زباني، اين مقاله به بررسي و تحليل تاثير متغيرهاي اجتماعي ذكرشده بر ميزان استفاده از برخي متغيرهاي زباني ساخت‌هجايي، ساخت واژي و نحوي فارسي معيار توسط گويشوران نهبنداني مي‌پردازد. به منظور تحقق اين هدف، با تعداد 24 گويشور مذكر و مونث باسواد و بي‌سواد در سه گروه نوجوان، جوان و مسن مصاحبه به عمل ‌آمد و متغيرهاي زباني مورد نظر از گفتار آنها استخراج گرديد. بررسي و تحليل رابطه بين متغيرهاي اجتماعي- زباني در داده‌هاي زباني جمع‌آوري‌شده از گفتار اين گويشوران نشان داده است با وجود ‌اين كه تحصيلات عاملي مهم در ايجاد تمايز زباني در بين گويشوران نهبنداني است، در برخي متغيرها باعث تمايز گفتار گويشوران باسواد و بي سواد نشده است. در گروه جوانان و افراد مسن، مشاهده گرديد جنسيت در بيشتر متغيرها نقش تعيين كننده اي در تمايز گفتار زنان و مردان داشته است. افزايش سن در گروه جوانان و افراد مسن باسواد با افزايش استفاده از صورت هاي معيار همراه است. به علاوه، نتايج پژوهش نشان داد كه در بيشتر متغيرها، جنسيت در تمايز گفتار نوجوانان دختر و پسر نقشي ندارد. هم‌چنين، مشاهده شد نوجوانان داراي والدين باسواد نسبت به نوجوانان داراي والدين بي‌سواد گفتارشان به فارسي معيار نزديك‌تر است. واژه‌هاي كليدي: جنسيت، سن، تحصيلات، متغيرهاي ساخت‌ هجايي، متغيرهاي ساخت واژي، متغيرهاي نحوي، نهبندان.

The Effect of Social Variables on the Use of Linguistic Variables of Persian in Nehbandan: Syllable Structure, Morphological and Syntactic Elements Abbas Ali Ahangar Mahboobeh Shahsavar Received: 2011/09/11 Accepted: 2014/01/19 Abstract Language as a social phenomenon always changes under the influence of different factors among the most important of which we can refer to gender, age and education, as social variables. Due to the significance of these variables in creating linguistic variations, this paper aims at examining and analyzing the effect of mentioned social variables on the use extent of some linguistic variables including Persian syllable structure, morphological and syntactic variables by Nehbandani informants. To this end, a number of twenty four qualified male and female informants including an equal number of literate and illiterate adolescents, youths and adults were interviewed and the linguistic variables under investigation were extracted from their speech. The investigation and the analysis of the relationship between the socio-linguistic variables in the gathered linguistic data from the informants’ speech indicated that, in spite of the important role of education in making distinctions in the speech of the informants, in some variables, it did not have any role in distinguishing the speech of literate speakers from illiterate ones. In the young and adult groups, it was observed that, as to most variables, gender had a decisive role in making a distinction between female and male speech. An increase in the age of the literate young and adult groups led to an increase in the use of standard forms. In addition, the research results showed that, in most of the variables, gender played no role in making a distinction between the speech of the male and female adolescents. It was also observed that the speech of adolescents with literate parents is closer to Standard Persian, compared with that of adolescents with illiterate parents. Keywords: Gender, age, education, syllable structure variables, morphological variables, syntactic variables, Nehbandan