تحليل فرايندهاي آوايي گويش گيلكي بر مبناي اطلس زباني

تحليل فرايندهاي آوايي گويش گيلكي بر مبناي اطلس زباني علي‌ رضا قلي فاميان وحيد بصيرت تاريخ دريافت: 10/6/90 تاريخ تصويب: 17/12/91 چكيده در اين پژوهش، مي‌كوشيم ضمن تهيه اطلس زباني استان گيلان به سه پرسش عمده پاسخ دهيم: (1) در سطح استان گيلان و در محدوده گويش گيلكي، چه فرايندهاي آوايي رخ مي‌دهد؟ (2) آيا تقسيم‌بندي سنتي گيلكي به گونه‌هاي بيه‌پس در مناطق غربي استان و بيه‌پيش در نواحي شرقي استان، مبنايي آوايي دارد؟ (3) آيا وقوع فرايندهاي آوايي در شهرستان‌هاي مركزي استان با شهرستان‌هاي غيرمركزي از الگويي متفاوت تبعيت مي‌كند؟ براي پاسخ به اين پرسش‌ها 100 واژه از مقولات واژگاني مختلف مانند اسم، فعل، صفت، ضمير و غيره انتخاب شد و تلفظ اهل زبان از طريق ضبط صدا و مصاحبه گردآوري شد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد 18 نوع فرايند آوايي در سطح استان گيلان و در محدوده گويش گيلكي ديده مي‌شود كه از اين ميان، مركزي‌‌شدگي، افراشتگي، حذف و سايشي‌شدگي به ترتيب پربسامدترين فرايندهاي آوايي استان هستند. در خصوص پرسش دوم پژوهش مشخص شد كه ميان تنوعات آوايي و متغير جغرافيايي همبستگي وجود دارد و بنابراين تقسيم‌بندي گيلكي به دو ناحيه بيه‌پس و بيه‌پيش منطق و توجيه آوايي دارد. هم-چنين، مشاهده شد كه در شهرستان‌هاي غيرمركزي استان و در راس آن رودسر در مجاورت استان مازندران، بسامد فرايندهاي آوايي بيشتر از شهرستان‌هاي مركزي استان است و به اين ترتيب پاسخ پرسش سوم تحقيق مثبت است. واژه‌هاي كليدي: گيلكي، فرايندآوايي، مركزي‌شدگي، افراشتگي، حذف، سايشي‌شدگي

Analysis of Phonological Processes in Gilaki Dialect based on a Linguistic Atlas Ali Reza Gholi Famian Vahid Basirat Received: 2011/09/01 Accepted: 2013/03/07 Abstract In this study, we attempt to develop a linguistic atlas for Gilan province, Iran, and answer three major research questions: (1) what phonological processes occur in Gilan and in Gilaki dialect? (2) Does the traditional demarcation of Gilaki into Bie Pas in western areas and Bie Pish in Eastern parts of the province have a phonological base? (3) Are the phonological processes that occur in central cities of the province different from those that occur in the non-central areas? To answer the questions, first one hundred words from different lexical categories, i.e. nouns, verbs, adjectives, pronouns, etc. were selected and native speakers’ pronunciations were recorded by a voice recorder and interviews were conducted The findings indicate that throughout Gilan, eighteen phonological processes occur from which centralization, raising, elision, and spirantization are the most frequent processes respectively. With respect to the second question, it was revealed that there is a correlation between phonological variation and the geographical area, giving weight to the traditional boundary so-called Bie Pas and Pie Pish. Likewise, it was shown that the frequency of phonological processes in non-central areas, especially in Rudsar, is much higher than those in the central areas. Keywords: Gilaki, phonological process, centralization, raising, elision, spirantization. ?