شياربازكن نوين مخصوص خاك‌ورزي حفاظتي مناطق ديم

چكيده كشت مستقيم به دليل حفاظت از آب و خاك و همچنين كاهش هزينه‌ها رواج بيش تري پيدا كرده است. اين فن‌‌آوري به دليل نياز به ادوات ويژه،در كشور ما پيشرفت چنداني نكرده است. در كشت مستقيم، عمليات كاشت در زمين شخم نخورده انجام مي‌گيرد. براي اين منظور بذركار و اختصاصا شياربازكن آن مي‌بايست ساختار ويژه‌اي داشته باشد. لذا اين تحقيق به منظور دست‌يابي به كارنده مناسب براي كشت مستقيم،در موسسه تحقيقات كشاورزي ديم در مراغه به اجرا در آمد. دو نمونه شياربازكن O1 و O2 طراحي و ساخته شدند و كارايي آنها نسبت به شياربازكن بيلچه‌اي (شاهد) مورد مقايسه قرار گرفتند. در سه سرعت پيشروي (5، 8 و 10 كيلومتر در ساعت) هر سه شياربازكن بر اساس نيروي كششي، يكنواختي عمق كشت، سطح مقطع خاك به‌هم خورده وتعداد بوته سبز ارزيابي شدند. اين آزمايش به روش آماري اسپليت پلات در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار انجام گرفت. نتايج نشان داد اختلاف بين شياربازكن‌ها معني‌دار مي‌باشد. حداقل غيريكنواختي در عمق كشت و حداكثر بوته سبز شده، براي شياربازكن O2 و كمترين نيروي كششي براي شياربازكن O1 ثبت شد در حالي كه حداقل جابجايي خاك در شياربازكن شاهد ديده شد. اگرچه بيشترين جابجايي خاك در شياربازكن O2 ديده شد ولي از لحاظ نيروي كششي با شاهد اختلاف معني‌دار نداشت. افزايش سرعت پيشروي به شكل معني دار موجب افزايش نيروي كششي و كاهش عمق كشت شد ولي تاثير معني‌دار بر سطح خاك به‌هم خورده و تعداد بوته سبز نداشت. با توجه به نتايج بدست آمده شياربازكن O2 به دليل يكنواختي عمق كشت و درصد سبز بالا و نداشتن اختلاف معني‌دار در نيروي كششي مورد نياز نسبت به شاهد، مي‌تواند براي كشت در سيستم بي‌خاك‌ورزي در شرايط ديم مورد استفاده قرار گيرد. واژه‌هاي كليدي: خاك‌ورزي حفاظتي، شياربازكن نوين، ديم

Abstract Direct planting has become a more common practice in the recent years, because it conserves soil and water as well as it is low-cost method. Since it requires special implements, it did not have much progress in our country. Regarding that the direct planting is practiced in undisturbed lands, seed planter (especially its furrows openers) must have an especial structure. In order to obtain a suitable furrow opener, this experiment was conducted in Dryland Agricultural Research Institute in Maragheh. Hence, O1 and O2 openers were designed and their performance compared with hoe opener (check). At three different operating speeds (5, 8 and 10 km.ha-1), all openers were evaluated for draft force, plant depth uniformity, soil disturbance and number of seedlings. The experiment was conducted using a split plot design based on RCBD at 4 replications. The results showed that there were significant differences among the openers. Maximum planting depth uniformity and seedling number were observed in O2, and the lowest draft force was seen in O1, where the check opener had minimum soil disturbance. Although, O2 had the highest soil disturbance, but its draft force did not significantly differ with check opener. Increasing operating speed, draft force increased and reduced planting depth. Moreover, it had no significant effects on soil disturbance and seedling number. It can be concluded that new designed O2 opener could improve the germination of seedlings, and the uniformity of planting depth without need to significantly draft force increasing in compared with the check. Hence, O2 opener could be recommended to use for direct planting in drylands. Keywords: Conservation tillage, Dryland, New opener.