بررسي تطبيقي اعتباريات در رساله هاي منطقي علامه طباطبايي

Comparative Study of Conventional concepts in logical Treatises of Allama Tabataba’i

نظريه ادراكات اعتباري از توليدات فلسفه اسلامي در روزگار ما به شمار مي‌آيد. كه چگونگي پيدايش، انقسامات و تاثير اعتباريات در جهان خارج را تحليل مي‌كند. اعتباريات، گذشته از ماهيت فلسفي، داراي ماهيت منطقي نيز مي‌باشند و مي‌توان احتمال داد اين مفهوم از منطق به فلسفه راه يافته باشد. مقاله حاضر به تحليل ماهيت منطقي اعتباريات در رساله‌هاي منطقي علامه طباطبايي مي‌پردازد و علاوه بر ارايه چگونگي تحليل منطقي آن، تطوّر و بسط اين مفهوم در اين رساله‌ها را در نظر دارد. به نظر مي‌رسد ايشان در تحليل منطقي اعتباريات، به موضوعاتي ده‌گانه توجه داشته است. همچنين نشان داده خواهد شد كه ديدگاه‌هاي منطقي علامه طباطبايي درباره اعتباريات، در ديگر رساله‌ها و مقالات ايشان مانند دو رساله الانسان في‌الدنيا و الولايه و نيز مقاله ششم اصول فلسفه و روش رياليسم نيز مورد عنايت وي بوده و پس‌زمينه اين آثار قرار گرفته است كه بعدها به طور گسترده در تفسير شريف الميزان استفاده شده است.

The theory of conventional perceptions regarded as modern theory of Islamic philosophy is to analyze the way these concepts are obtained, their divisions and the impact they have on external world. They are of logical nature as well as philosophical ones, and it can be said that conventional concepts belonged originally to logic was introduced to philosophy. The present article is deals with the logical nature of conventional concepts in Allamaʹs logical treatises, giving account on the way such concepts were developed in his thought. It seems that the late Allama in analyzing them had other (ten) subjects in his mind. It will be shown that his logical views on conventional concepts in his other treatises and essays such as Man in This World and Al-welaya as well as the sixth book of Philosophy and Method of Realism were used and considered as background for his works particularly for his grand voluminous exegesis al- Mizan.