بررسي ديدگاه كتابداران كتابخانه‌هاي عمومي استان مازندران نسبت به ميزان برخورداري آنها از مولفه‌هاي جو توانمندسازي در محيط كار

Are Libraries Enjoying the Dimensions of Empowerment Climate in the Workplace?

هدف: اين پژوهش با هدف آگاهي از ديدگاه كتابداران كتابخانه‌هاي عمومي استان مازندران نسبت به ميزان برخورداري آنها از مولفه‌هاي جو توانمندسازي در محيط كار انجام شده است. روش: روش پژوهش پيمايشي و ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه است. در اين پژوهش از پرسشنامه تعديل شده جو توانمندسازي اسكات و ژاف شامل 38 گويه و 9 مولفه (روشني هدف‌ها، روحيه، رفتار عادلانه، شناخت و قدرداني، كار تيمي، مشاركت، ارتباطات، محيط كار سالم، آموزش) در مقياس ليكرت استفاده شده است. جامعه آماري شامل تمامي كتابداران شاغل در كتابخانه‌هاي عمومي وابسته به نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور در استان مازندران مي‌باشد. داده‌ها با استفاده از آزمون t، تحليل واريانس و لوين مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد، بين ديدگاه كتابداران كتابخانه‌هاي عمومي استان مازندران نسبت به ميزان برخورداري آنها از مولفه‌هاي جو توانمندسازي در محيط كار با توجه به جنسيت و رشته تحصيلي تفاوت معني‌داري وجود ندارد؛ ولي بين سابقه كاري، سمت سازماني و سطح تحصيلات تفاوت معني‌دار وجود دارد. نتايج بيانگر آن است مولفه «شناخت و قدرداني» و «مشاركت» با توجه به سابقه كاري از تفاوت معني‌داري برخوردار است؛ به طوري كه كمترين ميانگين در مولفه «شناخت و قدرداني» مربوط به كتابداران با سابقه كاري زير 5 سال و در مولفه «مشاركت» بيشترين ميانگين مربوط به كتابداران با سابقه كاري 15- 5 سال مي‌باشد. همچنين مولفه «كار تيمي» و «آموزش» با توجه به سمت سازماني داراي تفاوت معني‌دار مي‌باشند؛كمترين ميانگين در مولفه «كار تيمي» و بيشترين ميانگين در مولفه «آموزش» به روساي اداره شهرستان مربوط مي‌باشد. مولفه «رفتار عادلانه» و «شناخت و قدرداني» با توجه به مقطع تحصيلي داراي تفاوت معني‌داري مي‌باشد؛ در مولفه «رفتار عادلانه» كتابداران با سطح تحصيلي فوق ديپلم از كمترين ميانگين و در مولفه «شناخت و قدرداني» كتابداران با سطح تحصيلي ليسانس از بيشترين ميانگين برخوردار مي‌باشند. در نهايت، جو توانمندسازي در كتابخانه‌هاي عمومي استان در حد متوسط ارزيابي شده است و نياز است به مواردي چون عدالت در پرداخت، بهبود نظام ارزشيابي و پاداش، برآوردن نيازها و انتظارات كاركنان و ساير اقدامات توانمندساز توجه شود. اصالت و ارزش: پژوهش حاضر مي‌تواند به عنوان يك جنبه پژوهشي نوين تلقي شود كه به صورت مشخص جو توانمندسازي در محيط كار را از ديدگاه كتابداران كتابخانه عمومي مورد توجه قرار داده است. نتايج حاصل از نظرسنجي مي‌تواند مديران و كتابداران كتابخانه‌هاي عمومي را در اجراي موفقيت‌آميز جو توانمندسازي و ادراك درست از آن در محيط كار ياري رساند.

Abstract Purpose: Competent human resources are the most vital asset available to organizations and empowerment is possible through a set of procedures designed to develop the employeesʹ capacity, so that they can direct the organization and the workforce towards productivity. Promoting librariansʹ empowerment is an effective means of increasing productivity, and enabling the efficient use of both individual and collective capabilities to achieve library purposes. This study aims to examine the viewpoints of Mazandaranʹs public librarians regarding whether a climate of empowerment in the workplace resulted in increased workplace enjoyment. Methodology: In this study data was collected through the Modified Scott & Jaffe’s climate empowerment questionnaire. This consists of 38 items within 9 dimensions (clarity of purpose, morale, fairness, recognition, team-work, participation, communication, healthy environment and education) using the Likert scale. The research population includes all librarians working in public libraries in Mazandaran province. Data analysis was conducted using the t- Test, ANOVA and Levene tests. Findings Results showed that, in terms of gender and discipline there was no significant difference between librariansʹ viewpoints regarding whether a climate of empowerment resulted in increased workplace enjoyment; however there was a significant difference between their viewpoints steming from their employment experience, organization position, education level, and type of employment. Results indicate that dimensions of "recognition" and "participation are significantly different in terms of work experience (P < 0/01). The lowest average for the "recognition "dimension comes from librarians with less than 5 years’ work experience and for the dimension of " participation, the highest average comes from librarians with 5-15 years’ work experience The dimensions of "teamwork" and "education" have significant differences "in terms of job position (P < 0/01) with the lowest average found in the "teamwork" dimension and the highest average in the "education" dimension; these figures were related to the deans of Mazandaranʹs local departments of Public Libraries Foundation. Finally, there are significant differences between the "fairness" and the "appreciation" dimensions according to educational level (P < 0/01) which for the "fairness" dimension, librarians with associate degree qualifications have the lowest average; for the "understanding and "appreciation" dimensions, librarians with bachelor degree qualifications have the highest average. Results also, showed that the level of empowerment within the public libraries of Mazandaran Province are considered to be moderate and that is necessary to pay attention to empowerment producing agents such as justice in payment, improvement of evaluation and reward systems, and meeting staff needs Originality/value: This study is a preliminary one to determine librariansʹ perceptions regarding the empowerment climate of the workplace. Results may help managers and librarians of public libraries to implement a climate of empowerment at their workplace and to gain a good understanding of the values of this.