ارزيابي فني و اقتصادي روش هاي آبياري قطره اي و شياري در كشت پنبه تحت اعمال كم‌آبياري

افزايش روزافزون جمعيت، بهره برداري بهينه از منابع آب به ويژه در بخش كشاورزي را ضروري ساخته است. به منظور ارزيابي فني و اقتصادي سيستم هاي آبياري شياري و قطره اي در كشت پنبه، آزمايشي بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار، در سال زراعي 1389 به اجرا درآمد. در اين تحقيق عامل اصلي شامل سه مقدار آب (100% ، 80% و 60% نياز آبي) و عامل فرعي شامل دو روش آبياري (آبياري شياري و آبياري قطره‏اي) بودند. نتايج نشان داد كه ميزان عملكرد، بهره وري آب مصرفي، وزن غوزه و و تعداد غوزه در بوته در سيستم آبياري قطره اي به ترتيب به ميزان 8، 44، 15 و 33 درصد نسبت به سيستم آبياري شياري افزايش داشت و ميزان آب مصرفي 40 درصد كاهش يافت. همچنين مقايسه دو تيمار 100 و 80 درصد نياز آبي نشان داد كه تيمار 100 درصد نياز آبي از افزايش 6/1 درصدي عملكرد، 9 درصدي تعداد غوزه در بوته و 6/3 درصدي وزن غوزه نسبت به تيمار 80 درصد نياز آبي برخوردار بود و از طرفي افزايش 18 درصد بهره وري آب و صرفه‌جويي 1900 مترمكعب آب (19 درصد آب مصرفي) در هكتار از نقاط قوت تيمار 80 درصد نياز آبي بود. بهره وري اقتصادي نيز نشان داد كه تيمار 80 درصد نياز آبي اعمال شده در سيستم آبياري قطره اي از بهترين جايگاه برخوردار است. لذا براي افزايش سود كشاورزان و استفاده بهينه از منابع آب، به نظر مي رسد اعمال 20 درصد كم آبياري نسبت به تامين نياز كامل آبي گياه مي‌تواند بسيار سودمند باشد.

With population growing throughout the world, it is necessary to optimize water use, especially in agricultural lands. In order to conduct technical and economical evaluation of drip and furrow irrigation methods under deficit irrigation of cotton, a field experiment was carried out during 2010 growing season at experimental farm of Orzoueyeh Agricultural and Natural Resources Research Center in Kerman province. The treatments were laid out in split plot a randomized complete block design (RCBD) with three replications. The treatments comprised of three levels of irrigation including 100% (control), 80%, and 60 percent of crop water requirement and were allocated to the main plot and two irrigation systems, consisting of furrow (S1) and surface drip irrigation (S2), were laid in the sub plot. The results showed that in comparison with furrow irrigation, drip irrigation increased yield, water use efficiency (WUE), number of bolls per plant, and bolls weight by 8%, 44%, 15% and 33%, respectively. Also, compared with 100 percent of crop water requirement, the 80% treatment reduced water usage by 1900 m3 ha-1, while yield, number of bolls per plant, and bolls weight decreased by 1.6%, 9% and 3.6%, respectively, but WUE increased by 18%. Economic efficiency showed that 80 percent of water requirement in the drip irrigation system was the best treatment. Considering the results obtained in this study and in the light of water saving and higher WUE, as the main objectives in deficit irrigation, for cotton cultivation in Orzoueyeh, application of 80% crop water requirement in the drip irrigation system is preferred.